Жасанды интеллекттен қорқамыз, бірақ оны күнде қолданамыз

Жасанды интеллект десе, көпшіліктің көзіне бірден ақылды роботтар, жұмыссыздық, бүкіл әлемді басқарып кететін жүйелер елестейді. Әсіресе соңғы жылдары осы тақырыпқа қызығушылық артқан сайын, қорқыныш та көбейді. Бірақ бір қызығы – адамдар ЖИ-ден қорқа тұра, оны өздері күн сайын, кейде тіпті байқамай-ақ қолданып жүр.
Яғни, бір жағынан «ЖИ қауіпті» дейміз, екінші жағынан таңнан кешке дейін ЖИ-ге арқа сүйейміз. Мұны өзіміз де байқамай қаламыз. Ендеше, осы парадоксты тарқатып көрейік.
ЖИ – сіздің күнделікті өміріңіздің көрінбейтін бөлігі
Иә, ЖИ – болашақ емес, қазіргі шындық. Оның көмегімен сіз таңертең оянған сәттен бастап кешкі ұйқыға кеткенге дейін бірнеше ондаған рет әрекет етесіз. Мысалдар керек пе? Міне:
Face ID
Смартфон экраныңыз сіздің бетіңізді танып, бір секундта ашыла ма? Немесе үйдің есігі бет-әлпетіңізді тани ма? Бұл — күрделі нейрожүйемен жабдықталған жасанды интеллект.
Смартфондағы автотүзету
Сіз бір әріпті қате теріп үлгермей жатып, клавиатура дұрысын ұсына ма? Жиі жазатын тіркестерді алдын ала болжай ма? Бұл да — ЖИ, ол сіздің тілдік мінез-құлқыңызды үйреніп алған.
Дауыспен жазу
«Мәтінді дауыспен жазу» функциясы — фонетикаңызды, екпініңізді, сөйлеу ерекшелігіңізді талдайтын нейрожүйе. Сөзіңізді ғана емес, мәнін де түсінуге тырысады.
Навигация
Картадағы ең қысқа немесе жылдам жолды ЖИ кептеліс, жол апаты, ауа райы сияқты бірнеше факторды ескеріп, сол сәтте нақты шешім шығарып береді.
Фото мен видеодағы өңдеу
Селфи жасағанда камера автоматты фокус қоя ма? Суретті әдемілеп, бет терісін тегістейді ме? Бұл да ЖИ-дің көру қабілетін имитациялайтын алгоритм.
Әлеуметтік желідегі ұсыныстар
Сіз TikTok немесе Instagram-да бір бейнені ұзақ көрдіңіз, келесісінде ұқсас контент келді. Бұл — сіздің қызығушылығыңызды танып алған ЖИ-дің әрекеті.
Онлайн банкинг
Картаңыздан күтпеген уақытта төлем жүрсе, банк жүйесі дереу ескерту жасай ма? Бұл — ЖИ күмәнді транзакцияны танып, алдын ала қауіптің бетін қайтаруы.
Онлайн сатып алудағы ұсыныстар
«Сізге ұнауы мүмкін» деген секциялар сіздің іздеу тарихыңызға, бұрынғы сатып алуларыңызға, ұқсас адамдардың әрекетіне қарап дайындалады.
Спам сүзгісі
Күнделікті поштамызға жүздеген хат түседі, бірақ қажетсіздері «Спам» боп өздігінен бөлек кетіп отырады. Бұл да – мәтінді түсінетін алгоритм.
Ақылды үйлер
Дауыспен басқарылатын құрылғылар – жарықты өшіру, температураны реттеу, есікті ашу – бәрі ЖИ арқылы жүзеге асады. Сіздің даусыңызды, контексті, әдетіңізді таниды.
Жасанды интеллект — қауіп пе, мүмкіндік пе?
Адамдар жаңа нәрсені алғаш көргенде қорқады — бұл табиғи құбылыс. Бірақ технология дамыған сайын, қорқыныш шындыққа жанаса бермейді. ЖИ – ақылды, тез, тиімді, бірақ бәрібір қолында тізгін жоқ құрал. Ол өздігінен шешім қабылдамайды. Сіз қандай тапсырма берсеңіз, соны орындайды.
Ең бастысы – оны дұрыс, саналы қолдану. ЖИ сізді алмастырмайды, бірақ сіздің уақытыңызды, энергияңызды, зейініңізді үнемдеп, шынайы шығармашылық пен күрделі ойлауға көбірек мүмкіндік береді.
ЖИ-мен дос болудың 5 оңай жолы
- Қорықпаңыз. Қарапайымнан бастаңыз: чатботпен сөйлесіп көріңіз, мәтін жаздырып көріңіз.
- Қалай жұмыс істейтінін түсініңіз. ЖИ — сиқыр емес, алгоритм. Оның қалай үйренетіні, қате жіберетіні туралы біліңіз.
- Өз тәжірибеңізге бейімдеңіз. Қандай жұмысыңызды автоматтандыруға болады? Соған қолданып көріңіз.
- Сынап көріңіз. Бір тапсырма үшін түрлі ЖИ құралын қолданып, айырмашылығын байқаңыз.
- Сыни көзбен қараңыз. ЖИ айтқан нәрсенің бәрін шындық деп қабылдамаңыз — тек көмекші ретінде қолданыңыз.
Жасанды интеллект — болашақ емес, бүгінгі күннің көрінбейтін серігі. Біз оны қолдана отырып-ақ одан қорқамыз. Ал шын мәнінде, ЖИ — дұрыс қолдансаңыз, сіздің ең тиімді көмекшіңіз.
Ол сіздің орныңызды баспайды — керісінше, сізге көбірек уақыт пен еркіндік береді.
Сондықтан қорықпай, бүгіннен бастап өз өміріңіздегі ЖИ-дің орнын түсініп, саналы түрде қолдана бастаңыз. Себебі болашақ — дайын адамдарды күтеді.
