Ұшақ апаты кезінде аман қалудың амалы қандай?
Әуе көлігі – ең қауіпсіз көлік түрлерінің бірі болғанымен, сирек те болса әуе апаттары орын алып жатады. Мұндай жағдайда аман қалу мүмкіндігін арттыру үшін алдын-ала дайындалу және төтенше жағдай кезінде дұрыс әрекет ету қажет. Бүгінгі мақалада әуе апатынан аман қалуға көмектесетін басты ережелерді қарастырмақпыз.
Ұшаққа отырар алдында орын таңдау
Ұшақтағы орынды дұрыс таңдау – төтенше жағдайларда аман қалу мүмкіндігін арттыратын маңызды фактор. Сарапшылардың пікірінше, ұшақтың артқы бөлігіндегі орындар алдыңғы қатарларға қарағанда қауіпсіз. Сондай-ақ, ұшақтың қанат маңайында орналасқан орындар құрылымдық тұрғыдан берік аймақ болғандықтан, аман қалу мүмкіндігі жоғары. Төтенше шығу есіктеріне жақын орындар эвакуацияны жылдамдатуға көмектеседі.
Дұрыс киім мен аяқ киім кию
Әуе апаты жағдайында қозғалысты шектемейтін, ыңғайлы және қауіпсіз киім киген жөн. Табиғи материалдардан (мақта, жүн) жасалған киімдер өртке төзімдірек келеді, ал синтетикалық маталар оңай тұтанып, теріге жабысып қалуы мүмкін. Аяқ киімге де мән беру керек – жабық, табаны таймайтын аяқ киім эвакуация кезінде тез әрі қауіпсіз қозғалуға көмектеседі.
Қауіпсіздік нұсқауларын алдын-ала білу
Ұшаққа отырғаннан кейін қауіпсіздік картасын мұқият оқып шығу керек. Бұл картада төтенше шығу есіктерінің орналасуы, қауіпсіздік белдігін дұрыс тағу, құтқару кеудешесін қолдану және эвакуациялау жолдары көрсетіледі. Сонымен қатар, экипаж мүшелерінің қауіпсіздік нұсқаулығын мұқият тыңдап, әрбір айтылған ережені есте сақтау қажет.
Ұшу кезінде қауіпсіздік белдігін шешпеу
Ұшу, қону және турбуленттілік кезінде қауіпсіздік белдігін тағу маңызды. Белдік денені қатты қыспайтындай, бірақ берік байланған болуы керек. Күтпеген жағдай орын алғанда (мысалы, ұшақтың күрт төмендеуі немесе турбуленттілік) денені бірқалыпта ұстаған жөн, бұл жарақат алу қаупін азайтады.
Ұшақ ішіндегі дабыл белгілерін қадағалау
Төтенше жағдай орын алуы мүмкін екенін көрсететін бірнеше белгілер бар. Мысалы, экипаждың алаңдаушылығы немесе дауысты хабарландырулардың жиілеуі жолаушыларға белгілі бір мәселелер туындағанын білдіруі мүмкін. Сондықтан экипаждың нұсқаулықтарына мұқият назар аудару қажет.
Апаттық жағдайға алдын-ала дайын болу
Ұшу кезінде ұшақтың ішкі құрылымымен танысып, шығу есіктерінің қайда орналасқанын есте сақтау керек. Сондай-ақ, эвакуация жоспарын ойша саралап, мүмкін болатын қауіпті жағдайларға алдын-ала дайындалу маңызды.
Апат кезінде дұрыс әрекет ету
Егер ұшақ апатқа ұшырайтыны туралы хабарланса, орынға дұрыстып отыру керек. Алдыңызда орындық болса, басыңызды оған тіреп, екі қолыңызбен ұстап тұрыңыз. Алдыңызда орындық болмаса, тізеңізге еңкейіп, қолыңызды бастан асыра қойыңыз. Аяқтарыңызды еденге берік тіреп, тобығыңызды түйістіріңіз. Бұл қалып денеге түскен соққы күшін азайтып, жарақат алу қаупін төмендетеді.
Ұшақтан жылдам эвакуация жасау
Ұшақ жерге қонғаннан кейін немесе апаттық жағдайда тоқтаған соң, уақытты босқа өткізбей дереу эвакуация жасау керек. Ұшақ толығымен тоқтамай тұрып орыннан қозғалуға болмайды, себебі қосымша жарақат алу қаупі бар. Шығу есіктеріне қарай тез, бірақ сабырлы түрде қозғалып, экипаждың нұсқауларын орындаған жөн.
Өрт пен түтіннен қорғану
Егер салон түтінге тола бастаса, аузыңыз бен мұрныңызды дымқыл шүберекпен жабыңыз және мүмкіндігінше төмен еңкейіп қозғалыңыз, себебі таза ауа еденге жақын болады.
Құтқару кеудешесін дұрыс қолдану
Егер ұшақ суға қонса, құтқару кеудешесін есіктен шыққаннан кейін ғана үрлеу керек. Ұшақ ішінде кеудешені ерте үрлеп қою қозғалысты қиындатып, эвакуациялауды баяулатады.
Қауіпсіз аймаққа көшу
Ұшақтан шыққаннан кейін мүмкіндігінше алысқа, шамамен 100-200 метр қашықтыққа бару қажет. Егер ұшақта өрт шықса немесе жарылыс қаупі болса, бұдан да алысырақ кеткен дұрыс.
Құтқарушыларға белгі беру
Құтқарушылардың сізді тезірек табуы үшін жарық шағылыстыратын заттар пайдалану, дыбыстық белгілер (ысқырық, айқайлау) немесе SOS белгісін жасау маңызды. Егер орманда немесе таулы аймақта болсаңыз, ашық түсті киімдер киіп, топыраққа немесе қарға үлкен әріптермен белгі жазуға болады.
Дене жарақаттарын тексеру және алғашқы көмек көрсету
Өзіңізде немесе жаныңыздағы адамдарда жарақаттар болса, мүмкіндігінше алғашқы көмек көрсету керек. Егер қан кету байқалса, жараны мықтап таңып, қан ағуын тоқтату қажет.
Әуе апаты – сирек кездесетін, бірақ адам өміріне үлкен қауіп төндіретін жағдай. Оған алдын-ала дайын болу арқылы аман қалу мүмкіндігін едәуір арттыруға болады. Дұрыс орынды таңдау, қауіпсіздік ережелерін сақтау, төтенше жағдайда сабырлы әрекет ету арқылы өміріңізді құтқара аласыз. Әуе саяхатында әрдайым сақ болыңыз және қауіпсіздік ережелерін қатаң сақтаңыз!
Қысқа да нұсқа. Жазылыңыз telegram - ға