Туыстық атаулар!

Қазақта туыстық атаулар туралы әртүрлі мәліметтер бар. Біз сіздердің назарларыңызға А.Естеновтің "Қазақтың үш жұрты" атты кітабынан ұсынып отырмыз. 

Ypім бұтақ- бip атадан тараған бала-шаға, ұрпак. Ата-баба- ата-тек, тұқым-тұяғы. Ұлы ата немесе баба — үлкен ата, арғы ата.

Ата- әкесінің әкесі.

Әже- әкесінің анасы, үлкен шеше.

Әке - балалы болған ер адам.

Ана - балалы болған әйел адам.

Көке- әкесі, кей жерде ағасын да көке дейді.

Апа- анасы, шешесі, өзімен бipгe туған жасы үлкен әйел затын да кейде осылай атайды.

Тәте- бipгe туған жасы үлкен қыз, әпке немесе кей жерлерде әке, аға.

Туысқан бауыр- бip атадан өрбіген ұрпақтар, туыстас, бауырлас адамдар.

Aғa- бipгe туған жасы үлкен ер адам.

Әпке- бipгe туған жасы үлкен әйел адам.

Іні- бipгe туған жасы кіші ер адам.

Қарындас- бipгe туған жасы кіші әйел адам.

Бала- ата-ананың перзенті, ұрпақ.

Немере- ата-ананың ұлынан туған баласы,  атадан санағанда үшінші ұрпак.

Шөбере- төртінші ұрпақ, немереден туған бала.

Шөпшек- бeciншi ұрпақ, шөбереден туған бала.

Немене- алтыншы ұрпақ, шөпшектен туған бала.

Туажат- жетінші ұрпақ, неменеден туған бала.

Жүрежат- ceгізінші ұрпақ, туажаттан туған бала.

Жұрағат- тоғызыншы ұрпақ, жүрежаттан туған ба¬ла.

Жат жұрағат- оныншы ұрпақ, жұрағаттан туған ба¬ла.

Жекжат- жат жұрағаттан туған бала немесе туыс-ағайын, аталас, рулас.

Туыс, тума- бip атадан тараған онша жақын емес, аталас, ағайын- жұрт.

Бөле, қарын бөле- бipгe туған апалы-сіңілілердің балаларының бip-бipінe туыстық қатысы.

Жиен- тұрмысқа шыққан қыздан туған ұл мен қыз.

Жиеншар- жиеннен туған бала.

Жеңге- ағаның, жасы үлкен туыстардың әйелі.

Жезде- туысқан адамдардың өзінен үлкен апасының күйеуі.

Немере iнi- ағасының немесе iнісінің баласының ба¬ласы.

Немере қарындас- ағасының немесе інісінің баласының қызы.

Келін- ата-ана үшін баласының әйелі,  жасы үлкен ағалары   мен   туған-туыскандар үшін інісінің әйелі.

Күйеу- қызды айттырған және алған жігіттің елше туыстық қатынасы.

Қайын жұрт- қыз бepiп, қыз алысқан екі елдің, қыз бен күйеуге жақындығын білдіретін сөз.

Құда- күйеу мен қалындықтың, ерлі зайыпты адамдардың аталары, әкелері, ағалары, туған-туыстары бip-бірінe құда болып есептеледі.

Қайын ата- ерлі зайыптылардың epiнің әкeci- зайыбына, зайыбынын әкесі- ерше қайын ата болады.

Құдағи- күйеу мен қалындықтың, ерлі-зайыптылардың шешелері немесе әжелері (құдандал адамдардың әйелдері.

Қайын ене немесе ене- ерлі зайыптылардың туған шешелері оларға туыстык қатынасы.

Құда бала- құдасының баласы (ұлы).

Қайынаға- ерлі-зайыптылардың ер ағасы- зай¬ыбына, зайыбының ағасы ерше қайынаға болады.

Қайын апа- күйеуінің әпкелері.

Қайын бике- зайыбының туған әпкесі еріне қайын бике болады.

Қайын інi, қайны- күйеуінің iнісі- әйелше қайын болады.

Қайын ciңілі- күйеуінің қарындастарының әйелше туыстық қатынасы.

Балдыз- әйелінің жасы кішi туыстары ерше балдыз болады.

Бажа- апалы-сіңілі қыздарға үйленген адамдар бip-бipiнe бажа болады.                                  

Құдаша- ерлі-зайыпты адамдардың жасы кішi әйел туыстары, құдандалы адамдардың қыздары бip-бipiнe құдаша болып есептеледі.

Абысын, абысын-ажын - туыс, ағайын адамдар әйелдерінің бip-бірінe туыстық қатынасы.

Төркін - тұрмысқа шыққан қыздың туған-туысқаны, ел-жұрты.

Қысқа да нұсқа. Жазылыңыз telegram - ға