Қазақстан медициналық-санитариялық алғашқы көмектің бесігі - Тедрос Гебрейесус
МСАК бойынша Алматы декларациясының 45 жылдығына және Астана декларациясының 5 жылдығына арналған Медициналық-санитариялық алғашқы көмек жөніндегі жаһандық конференцияның ашылу қарсаңында «Денсаулық сақтау және медициналық-санитариялық алғашқы көмек қызметтерімен жалпыға бірдей қамту әріптестігі» тақырыбында семинар өз жұмысын бастады, деп хабарлайды El.kz ақпарат агенттігі.
Әлемнің түкпір-түкпірінен Денсаулық сақтау министрліктерінің, даму бойынша әріптестердің және ДДҰ елдік офистерінің 200-ден астам делегаттары жұмыс форматында медициналық-санитариялық алғашқы көмек пен ДҚЖҚ арасындағы байланыстардың аспектілерін, жекелеген елдер мысалындағы МСАК реформаларының саясатын, бастапқы буынды қаржыландыру модельдерін және басқа да көптеген өзекті тақырыптарды талқылайды.
ҚР Премьер-Министрінің орынбасары Тамара Дүйсенова іс-шараның ашылуында сөйлеген сөзінде 1978 жылғы ол жаһандық денсаулық сақтау үшін тарихи құжатқа айналған және мемлекеттер мен үкіметтердің халықты физикалық, сондай-ақ қаржылық және сапалы медициналық көмекпен қамтамасыз етуге бейілділігінің негізін қалаған Алматы декларациясының рөлін атап өтті.
Т. Дүйсенова елімізде медициналық-санитариялық алғашқы көмекке қол жеткізуді қамтамасыз етуде қол жеткізілген елеулі прогреске назар аударды. «Алайда, біздің назарымызды және бірлескен ынтымақтастықты талап ететін жаңа мақсаттар мен міндеттер алдымызда тұр. Қазіргі уақытта әлем бірден COVID-19 пандемиясы, климаттың өзгеруі, қақтығыстар және көші-қон сияқты бірнеше дағдарыстарға тап болды. Енді жаңа жаһандық сын-қатер - күйзеліс, әлеуметтік оқшаулану, ақпараттың шамадан тыс жүктелуі және цифрлық тәуелділік аясында адамдардың психикалық денсаулығының нашарлауы туралы көбірек айта бастады. Біз мұндай үрдіс еңбек өнімділігіне теріс әсер етеді, кәсіби шаршауға алып келеді, нәтижесінде экономикалық дамуды тежейді деп айтуға мәжбүрміз», - деп жалғастырды вице-премьер.
Ол ұлттық медициналық алғашқы көмек жүйелерін нығайтуға, медициналық персоналдың біліктілігін арттыруға және ауылдық жерлерден бастап қалалық орталықтарға дейінгі барлық деңгейлерде қажетті медициналық қызметтерге қол жетімділікті кеңейтуге шақырды.
ДДСҰ басшысы Тедрос Гебрейесус Жаһандық конференцияға шетелдік қатысушыларды ыстық ықыласпен қарсы алып, Қазақстан туралы өзі үшін туған ел ретінде ерекше жылы лебізін білдірді.
Доктор Гебрейесус форумға қатысушыларға арнаған сөзінде МСАК-ты дамытудың басымдығын денсаулық сақтау қызметтерімен жалпыға бірдей қамтудың барлық деңгейлерін саяси қолдауды, қаржылық инвестицияларды, қоғамның барлық топтарының ынтымақты күш-жігерін талап ететін жалғыз жолы ретінде белгіледі.
«Қазақстан медициналық-санитариялық алғашқы көмектің бесігі болып табылады. Біздің басымдығымыз денсаулық сақтау жүйелерін қайта құру қажет болатын МСАК-ты дамытуда елдерді қолдау болып табылады, жоғары оқу орнының әріптестігі біздің мүмкіндіктерімізді нығайтуға, әрбір елде мақсаттарға қол жеткізуге мүмкіндік береді. Біздің ұйым қоғамның сұрауларына жауап беруге, жекелеген елдерде ДҚЖҚ-ға дайындық, МСАК саласына инвестициялау, цифрландыру, басқарудың икемділігі сияқты өзекті бағыттар бойынша ДҚЖҚ-ны дамытуға бағыттауға тырысады. Біз бүгінде әлемнің қаншалықты күрделі және бөлінгенін, қанша қақтығыс болып жатқанын көріп отырмыз, біздің бірінші міндетіміз - әрбір адам қажетті медициналық көмек ала алатындай етіп жасау», - деп атап өтті ДДҰ бас директоры.
«Біздің медициналық-ия алғашқы көмекті трансформациялау туралы көзқарасымыз жаһандық, өңірлік және көбінесе елдік деңгейде айқын көрінеді, дегенмен біз бұл көзқарас пен жергілікті прогрестің арасындағы үлкен іске асыру алшақтығын жиі байқаймыз. Біз не істеу керектігін жақсы білеміз, бірақ қалай жақсы түсінуіміз керектігі алда тұр», - деді ДДҰ Еуропалық өңірлік бюросының директоры Ханс Клюге.
Ол медициналық-санитариялық алғашқы көмек саласындағы инновацияның үш негізгі бағытын анықтады: медициналық көмек моделі, МСАК басқармасы және коммуникация.
«Медициналық көмек үлгісі адамға бағытталған аурудан инклюзивті және тұрақты үлгіге өтуі керек. Біздің басқару стиліміз тиімді көшбасшылықты, басқару үлгілерін және озық инновациялық дағдыларды құруға баса назар аударуы керек. Біз пәнаралық ынтымақтастыққа назар аударып, инновациялық ұйымдар мен процестерді басқаруымыз керек», - деді доктор Клюге.
ЕуроДДҰ-ның басшысы МСАК деңгейінде мультидисциплинарлық командаларды енгізудегі қазақстандық денсаулық сақтаудың жетістіктерін атап өтіп, осы инновацияны қолдағаны үшін еліміздің денсаулық сақтау министрі Ажар Ғиниятқа алғысын білдірді.
«МСАК пен ДҚЖҚ бір-бірімен тығыз байланысты, өйткені МСАК ДҚЖҚ-ға қол жеткізудің және денсаулыққа байланысты ТДМ-ның басты құралы және негізі болып табылады. Медициналық-санитариялық алғашқы көмек пациенттің денсаулық сақтау жүйесімен алғашқы байланыс нүктесі бола отырып, сапалы және арзан денсаулық сақтау қызметтеріне қол жеткізуді барынша қамтамасыз етеді, бұл денсаулық сақтау қызметтерімен жалпы қамтуға кепілдік береді», - деп атап өтті жұмыс форумы басталар алдында ҚР Денсаулық сақтау министрі Ажар Ғиният.
Ол сондай-ақ Қазақстанда жүзеге асырылып жатқан ауылдық денсаулық сақтауды жаңғырту бағдарламасы туралы айтып берді, жаңа ауылдық объектілер салу мен кадрлар даярлауды қамтиды, осылайша еліміздің ауыл тұрғындарын медициналық алғашқы қызметтермен қамтуға мүмкіндік береді.
Қазақстан министрінің айтуынша, алдағы бес күнде Астана медициналық-санитариялық алғашқы көмек пен жаһандық денсаулық сақтаудың елордасы болады, онда мүше мемлекеттердің өкілдері мен денсаулық сақтау сарапшылары МСАК және басқа да негізгі мәселелерді талқылайды, тәжірибелерімен бөліседі және алдағы жылдарға арналған денсаулық сақтаудың белгілі бір салаларын дамытудың өңірлік стратегияларын қабылдайды.
22-23 қазанда Астанада (Қазақстан Республикасы) Алматы МСАК декларациясының 45 жылдық мерейтойына және Астана декларациясының 5 жылдық мерейтойына және ДДҰ-ның 75 жылдық мерейтойына арналған МСАК бойынша Жаһандық конференция өз жұмысын бастайтынын естеріңізге сала кетейік.
Қазақстан Республикасының Үкіметі Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының және БҰҰ Балалар қорының (ЮНИСЕФ) қолдауымен «Медициналық-санитариялық алғашқы көмек саласындағы саясат пен практика: жоғары нәтижелерге ұмтылу» тақырыбында халықаралық конференция ұйымдастырды.
Конференция жұмысына ДДҰ-ға мүше мемлекеттердің 80 ресми делегациясы, Денсаулық сақтау министрлері деңгейінде, халықаралық ұйымдардың өкілдері, жас ғалымдар, медицина қызметкерлері қатарынан қатысады. Сонымен қатар, іс-шараға алғашқы медициналық-санитарлық көмек қызметтерін ұйымдастырудың техникалық аспектілеріне жауапты денсаулық сақтау министрліктерінің Аға лауазымды тұлғалары, сондай-ақ алғашқы медициналық-санитарлық көмек қызметтерін әзірлеуге қатысатын ғылыми-білім беру мекемелерінің, халықаралық және үкіметтік емес ұйымдардың ғылыми және техникалық сарапшылары шақырылды.
Барлығы 600-ге жуық делегат бетпе-бет форматта, сондай-ақ онлайн режимінде 1000-нан астам қатысушы күтілуде.
МСАК бойынша Жаһандық конференцияның ашылу салтанатына Мемлекет басшысы, ДДҰ бас директоры Т.Гебрейесус, ДДҰ Еуропалық өңірлік бюросының директоры Х. Клюге, Еуропа мен Орталық Азиядағы ЮНИСЕФ Өңірлік директоры Р. Де Доминисис, ДДҰ-ға мүше мемлекеттердің денсаулық сақтау министрлері деңгейіндегі 67 ресми делегациясы қатысады деп күтілуде.
Форумға қатысушылар әлемдік денсаулық сақтаудағы ағымдағы жағдай және оның болашағы туралы пікір алмасуға, нақты нәтижелер мен жетістіктер мысалында 2018 жылғы МСАК бойынша Астана декларациясының міндеттемелерін орындау қорытындысын шығаруға, сондай-ақ пленарлық сессия барысында денсаулық сақтау қызметтерімен жалпыға бірдей қамтуды қамтамасыз ету үшін МСАК-тың рөлін кеңінен талқылауға ниетті.
Конференция Еуропа елдері үшін медициналық-санитариялық алғашқы көмектің (МСАК) негізгі маңыздылығын тағы да атап өтуге арналған. МСАК кез-келген тиімді денсаулық сақтау жүйесінің негізі болып табылады және оны дамытуға және дамытуды инвестициялауға басымдық беру керек. Қазақстан МСАК-ты дамытуға қатысты жаһандық көшбасшылардың бірі болып табылады, бұған Алматы және Астана декларациялары дәлел бола алады.
Конференцияда Еуропа елдері денсаулық сақтау жүйесін нығайтуға және өз азаматтарының әл-ауқатын қорғауға өздерінің берік міндеттемелерін жариялау үшін Қазақстанның басшылығымен бірігеді. Елдердің бірлескен күш-жігері барлық адамдар үшін денсаулық сақтау қызметтеріне тең қол жеткізуді қамтамасыз ете отырып, денсаулық сақтау қызметтерімен жалпыға бірдей қамтуға қол жеткізуге бағытталған.
Сондай-ақ, конференция жастардың белсенді қатысуы үшін алаң болады. Қазір біздің ғаламшарымыздың халқындағы жастардың үлесі бұрын-соңды болмағандай үлкен. Жастар денсаулық сақтау жүйелерінің қызметтерін пайдаланып қана қоймайды,сонымен қатар олар осы жүйелердің болашағы. Сондықтан олардың қажеттіліктерін ескере отырып, денсаулық сақтау жүйесін дамыту бағытын анықтауға қатысуға мүмкіндік бермейтін кедергілерді жою өте маңызды.
«Неғұрлым тартымды және жоғары технологиялық медициналық жетістіктердің пайдасына жиі назардан тыс қалған МСАК тұрақты және гүлденген қауымдастықтар құрудың негізі ретінде қызмет етеді. Егер біздің денсаулық сақтау жүйеміз ағаш болса, МСАК оның тамыры болар еді. Бұл негізінен адамдар - дәрігерлер, мейіргерлер, терапевттер туралы, олар сіздің өміріңізде, қиын жағдайларға қарамастан, жақсы және жаман кезеңдерде сізбен бірге болады. Олар Сізді және сіздің қоғамдастықты жақсы біледі. Олар төсектері қымбат тұратын ауруханаларда қамтамасыз етілмейтін жеке күтім мен көңіл бөлуді қамтамасыз етеді. Ең бастысы, олар бірінші кезекте ауруханаға жатқызудан аулақ болуға көмектеседі», - дейді ДДҰ Еуропалық өңірлік бюросының директоры Х.Клюге.
«Медициналық алғашқы көмек - бұл белгілі бір ауруларды немесе жағдайларды емдеу ғана емес, адамдарға қамқорлық жасау. Сондықтан денсаулық сақтаудағы бүгінгі проблемаларды тұрақты шешудің ең тиімді әдісі болып табылады. МСАК бойынша Астана декларациясы денсаулық сақтаудағы әділеттілік пен қолжетімділік қағидаттары негізінде әрбір адамның денсаулықтың ең жоғары қол жеткізуге болатын деңгейіне ие болуының іргелі құқығын қамтамасыз ету жөніндегі күш-жігерімізді бағыттайды. Бес жыл бұрын Астанада біз денсаулық сақтау қызметтерімен жалпыға бірдей қамтуға қол жеткізу үшін МСАК-тың мықты жүйелерін құру қажеттілігін мойындай отырып, осы қағидаттарға адалдығымызды растадық», - деп атап өтті Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрі Ажар Ғиният МСАК бойынша жаһандық форумға қатысушыларға арнаған сөзінде.
Конференция жаһандық деңгейде МСАК-ты дамытуды одан әрі талқылау үшін қуатты ынталандыру болады. Жастар өз проблемалары мен көзқарастарымен бөлісуге және МСАК-тың дамуына өз үлестерін қосуға мүмкіндік алады. Осындай ынтымақтастық пен ұрпақтар арасындағы диалог инклюзивтілік, жариялылық және орнықты даму қағидаттарында болашақты құру жолындағы маңызды қадам болмақ.
Конференцияның негізгі бағдарламасы пленарлық және қатар отырыстардан тұрады. Конференция конференцияның онлайн-платформасында және ДДҰ Еуропалық бюросының сайтында нақты уақыт режимінде көрсетіледі.
Конференция алаңдарындағы плакаттар көрмесінде ДДҰ ЕӨБ дайындаған көрнекі мысалдар сериясына және әлемнің әртүрлі елдерінің тәжірибесінен жарияланған басқа да мысалдарға негізделген медициналық-санитариялық алғашқы көмекті қайта құру туралы елдердің тарихы ұсынылады.
Халықаралық конференцияның шеңберінде Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрі Ажар Ғинияттың, ДДҰ бас директоры Тедрос Адханом Гебрейесустың және ДДҰ Еуропалық өңірлік бюроның басшысы Ханс Клюгенің қатысуымен республикалық МСАК орталығының ашылуы өтеді.
Республикалық орталық өңірлік медициналық-санитариялық алғашқы көмек ұйымдарына одан әрі тарата отырып, Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігі ұсынатын үздік практикаларды пилоттау және талдау алаңы болады.
Жаһандық конференцияның қорытындысы бойынша МСАК болашағы туралы бірлескен қаулы қабылданады деп күтілуде.
Қысқа да нұсқа. Жазылыңыз telegram - ға