«Болашақ» бағдарламасы эмиграция мен туризмның құралына айналды - депутат
Сенат депутаты Андрей Лукин Халықаралық бағдарламалар орталығының қызметін шетелде кадрлар даярлауға және олардың біліктілігін арттыруға бөлінген қаржыны ұтымды пайдаланбағаны үшін сынға алды, деп хабарлайды El.kz ақпараттық агенттігі.
Депутаттың айтуынша, «Болашақ» бағдарламасының стипендиаттарының көпшілігі өз міндеттерін орындамай, Қазақстанға оралып, мамандығы бойынша жұмыс істеуден жалтарады.
Бүгінге дейін «Болашақ» бағдарламасы бойынша 15 мыңнан астам стипендиат шетелдік жоғары оқу орындарында білім алып, 12 мыңнан астам маман даярланды. 12 жыл ішінде шетелде оқитындар үшін 200 миллиард теңгеден астам қаржы жұмсалды.
Орталықтың жұмысы тиісті деңгейде ұйымдастырылмауынан және Ғылым және жоғары білім министрлігі тарапынан тиісті үйлестірудің болмауынан шетелде кадрларды даярлау мен олардың біліктілігін арттыруға бөлінген қаражат тиімсіз игерілген, - деп есептейді депутат.
Сондай-ақ, ол стипендиаттардың еңбек қызметін бақылаудың және оларды оқытуға жұмсалған бюджет қаражатын өтеудің тиімді тетігі жоқ екенін айтты. Кейбір стипендиаттар Қазақстан Республикасына қайтып келу талаптарын бұзып, елде алған мамандығы бойынша жұмыс істемейді. Сенатор мұндай мыңдаған фактілер қазірдің өзінде белгілі екенін атап өтті.
Кепілге қойылған мүлікті заңсыз алып тастау фактілері де бар. Ал ереже бойынша стипендиат барлық шарттық міндеттемелерді орындағаннан кейін ғана алуға болады. Алайда, осыған қарамастан, орталықтың бұрынғы басшылығы міндеттемелерді орындамаған түлектер бойынша кепілдікті алып тастау туралы шешім қабылдады, ал оларды оқытуға жұмсалған шығындар 100 млн теңгеден асты, - деді депутат.
340-тан астам шәкіртақыдан айырылған және 60-тан бас тартқан адамдардың берешегі 6,5 млрд теңгеден асты. Бұл ретте мемлекетке қаражатты қайтару баяу жүреді. Лукиннің пікірінше, бұл процестің баяулығына орталықтың жауапты тұлғаларының әрекетсіздігі ықпал етеді.
Жоғарыда аталған деректер оқытудың мақсатсыз тұстарын көрсетіп отыр. Шетелде алған білімі мен мамандығын елімізде пайдаланып жатқан жоқ. Бұл жоба жекелеген жағдайларда эмиграция құралына айналды, 270 түлек шетелде қалды. Сонымен қатар, жоба оқу туризміне айналған. Орталық іс жүзінде еңбек нарығының нақты қажетіне сәйкес шетелде мамандар даярлауды ұйымдастыру деңгейінің төмендігін көрсетіп отыр. Бұған стратегиялық және бағдарламалық құжаттардың болмауы, салалық министрлік тарапынан тиісті үйлестірудің жоқтығы себеп болып тұр, - деп түйіндеді сенатор.