Мобильді құрылғылар біздің өмірімізге мықтап еніп, ақпарат алмасу мен қарым-қатынаста жетекші орынға ие болды. Түймемен басқарылатын модельдер мен смартфондар электромагниттік толқындар шығаратын құрылғылар қатарына жатады, деп хабарлайды El.kz ақпарат агенттігі Санитариялық-эпидемиологиялық бақылау комитетіне сілтеме жасап.
Ұялы телефондардың негізгі зияны олардың электромагниттік сәулелену көзі болып табылатындығында және көбінесе адам ағзасына өте жақын орналасқандығында көрінеді. Біз сөйлеспесек те, телефонды басымызға қоймасақ та, оны әрқашан байланыста болу үшін қолымызда немесе жанымызда ұстаймыз. Телефон құрылғыларынан шығатын сәуле тіндердің температурасының жергілікті жоғарылауына әкелуі мүмкін. Кейбір ғалымдар бұл жасушалық деңгейде хромосомалық аберрацияны тудыруы мүмкін дейді.
Еліктіретін тарифтік жоспарлар бізді көбірек қарым-қатынас жасауға итермелейді, сондықтан электромагниттік сәулеленудің дозасы артады. Жүйке, иммундық, эндокриндік және жыныстық жүйелер ЭМӨ-ге ең сезімтал және ұзақ мерзімді әсер ету жағдайында ұзақ мерзімді салдардың дамуы мүмкін.
Денсаулыққа зиян келтіру дәрежесі адамның құрылғыны қаншалықты жиі қолданатындығымен және оған күні бойы қаншалықты жақын екендігімен анықталады.
Қандай жағымсыз салдарларды күтуге болатынын қарастырайық:
1. Иммунитетке қосымша жүктеме. Мобильді құрылғыларды жиі пайдаланушылар бас ауруына, күндізгі ұйқышылдыққа, ашуланшақтық пен шаршауға, жиі суық тиюге шағымданады.
2. Электромагниттік толқындар ішкі тіндердің қызуын тудырады. Мобильді құрылғы көздің тор қабығымен, мимен, есту, вестибулярлық және көру аппараттарының құрылымдарымен жұтылатын қауіпті сәуле шығарады. Сондықтан бұл органдар да, жүйке ұштары да теріс әсерге ұшырайды.
3. Көру, есте сақтау және психоэмоционалды тұрақтылықтың нашарлауы. Әсіресе бас сүйектері әлі де жұқа балалар зиянды әсерге ұшырайды.
4. Нашар ұйқы. Күту режимінде тұрған телефонның өзі орталық жүйке жүйесіне теріс әсер етуі мүмкін. Ол ұйқы фазаларының дұрыс алмасуын бұзады (тез және баяу) және адамның жақсы ұйықтауына жол бермейді.
Ұсынымдар:
1. Телефонның дыбыс деңгейін жоғарылату сәулелену қуатының артуына ықпал етеді.
2. Құрылғыны пайдаланбаған кезде оны жаныңызға қоймай, басқа бөлмеде қалдырыңыз.
3. Жаңа құрылғыны сатып алу кезінде қуаты азырақ модельді таңдаңыз.
4. Қалтаңызда ұялы телефонды алып жүрмеңіз. Оны сөмкеге салған дұрыс.
5. Ұзақ сөйлеспеңіз, әңгіме неғұрлым қысқа болса, теріс әсер соғұрлым аз болады. Жеке кездесулерге артықшылық беріңіз. Егер келіссөздер жүргізу қажет болса, ұсынылған 15 минуттық үзіліс туралы ұмытпаңыз.
6. Түнде телефонды өшірген дұрыс. Түнгі әңгімелер болмауы керек, ал оятқыш өшірілген кезде де іске қосылады, есесіне зиян жойылады.
7. Баланың денесі осал, сондықтан оны электромагниттік сәулеленуден мүмкіндігінше қорғау керек. Дәл осындай кеңес жүкті әйелдерге де қатысты.
8. Сөйлесу кезінде телефонды құлағыңыздан 3 сантиметр қашықтықта ұстаған дұрыс.
9. Қоңырау шалушы жауап бергеннен кейін ғана ұялы телефонды басыңызға әкеліңіз. Қоңырау режимі – зиянды сәулеленудің ең күшті кезеңі.
10. Метродан, трамвайлардан, троллейбустардан, автомобильдерден өте қажет болған жағдайда ғана қоңырау шалыңыз. Көліктен қоңырау шалу кезінде сигнал мінсіз болмайды (металл оған кедергі жасайды), демек, сәулелену жоғары болады.