Ерлік Тілеубай - Талғар ауданына қарасты ауылдардың өсіп, өркендеуіне, дамуына тегін үлес қосып жүрген азаматтардың бірі. Ол еріктілікпен айналысып келе жатқанына 8 жылдан астам уақыт болғанын айтты, деп хабарлайды El.kz ақпарат агенттігі.
Алдымен еріктіліктің қоғамдағы мәні мағынасы және қазақ халқындағы алатын ерекше рөлі жайлы баяндауды жөн көрдік.
«Ерікті» сөзі қазақ тілінде кеңінен қолданылатын етістік түбірінен – «еріктеу» деген сөзден шыққан. Осы түбірден «ерікті» деген түрі қалыптасқан. Ал оның мағынасы – өз еркімен, қалауы бойынша жасалған әрекет немесе шешім. Яғни, адамның ішкі ерік-жігері мен таңдауына негізделген іс-әрекет дегенді білдіреді.
«Ерікті» сөзі түркі тілдеріне ортақ түбірден пайда болған. Түркі халықтарының тілдерінде «ер» деген сөз бар, ол ерлік, батырлық, күш-қуат деген мағынада қолданылады. Ал «тұру» немесе «құру» деген мағынаны білдіретін сөздер арқылы, «ерікті» сөзі адамның өз еркімен бір нәрсені таңдап, іске асыру мүмкіндігін білдіреді.
Қазақстан тарихында «ерікті» сөзі көбінесе азаматтық қоғамдастықты, ерікті ұйымдар мен ерікті қызметті сипаттауда жиі қолданылып жүр. Бұл сөз әсіресе ХХ ғасырдың екінші жартысынан бастап, кеңінен танымал бола бастады, себебі сол кезде еріктілік, яғни адамның қоғамға, өзге адамдарға көмек көрсетуі, әлеуметтік қызметтерге қатысуы кеңінен дамыды.
«Ерікті» сөзі тек қана «күш жұмсау» немесе «қалау бойынша әрекет ету» деген мағынамен шектелмейді. Оның мәдени мағынасы тереңде жатыр. Бұл сөз еріктіліктің, өз қалауы бойынша әрекет етудің, бір нәрсеге өз еркімен қатысу мен өз таңдауын жасау құқығын білдіреді. Яғни, «ерікті» болу дегеніміз – тек қана қоғамдастықтың немесе ұйымдардың емес, адамның жеке тұлғасының да дамуына жол ашады.
Қазақ халқының тұрмысында еріктілік түсінігі ежелден бар. Жеке адамның қоғамдағы рөлі, өз таңдауын жасау және сол арқылы өзінің өмірін қалыптастыру дәстүрлері өткен тарихта да маңызды болған. Бұл қасиет қазақтың мақал-мәтелдерінде, әдеби шығармаларында да жиі кездеседі. Мысалы, «Еріксіз туған жердің, ерікті ұлы болмайды» деген даналық сөздерде еріктілік пен өз жеріне деген сүйіспеншілікті байланыстырады.
Қазіргі таңда «ерікті» сөзі, әсіресе волонтерлік қызметке қатысты жиі қолданылады. Ерікті қызмет – бұл адамның өз еркімен, ешқандай қаржылай немесе басқа да материалдық сыйақысыз қоғамдық пайдалы жұмыстарға қатысуы. Қазақстанда соңғы жылдары ерікті қызметтің маңызы артты, жастар арасында волонтерлік қозғалыс кеңінен дамып келеді.
Осылайша, «ерікті» сөзі тарихи тұрғыда қалыптасып, қазіргі қоғамда жаңа мәнге ие болды. Бұл сөз тек қана жеке тұлғаның ішкі еркіндігін білдіріп қана қоймай, сондай-ақ қоғамдағы адамгершілік құндылықтар мен әлеуметтік жауапкершілікті де айқындайды. Осы орайда біз ауыл еріктісі жайлы әңгіме қозғағымыз келеді.
Талғар ауданы, Еламан ауылындағы №41 орта мектептің мұғалімі Ерлік Тілеубай волонтерлік қызметпен біраз уақыт айналысып келеді. Ол осы уақыт аралығында атқарған жұмыстарымен бөлісіп, ауылдастарының өміріне қандай оң өзгерістер әкелгенін айтып берді.
Ерлік Тілеубай Алматы қаласындағы Тұрар Рысқұлов атындағы университетте оқытушы болып қызмет атқарып жүрген кезінде 2017 жылы Талғар ауданындағы Еламан ауылына көшіп, №41 орта мектепке мұғалім болып орналасқан. Бұл кезеңнен бастап ол ауыл тұрғындарының тұрмыс-тіршілігімен танысып, түрлі әлеуметтік топтардың қиындықтарын көзімен көрген.
2017 жылдың 1 қыркүйегінен бастап ауылдағы толық емес, көпбалалы, жартылай жетім, ДЦП диагнозы бар отбасылардың өміріне куә болдым. Осындай жағдайларды көрген соң, көмек көрсетпей тұра алмадым. Сол кезде волонтерлік қызметтің не екенін білмедім де. Барлығы тек өз жүрегімнен шыққан әрекеттер еді, – дейді Ерлік Тілеубай.
Ол ешкімнің волонтер бол деп насихаттамағанын, тек тұрмысы төмен, көмекке мұқтаж және қаладан шалғай жатқан отбасылардың жағдайын көріп, ішкі сезімімен әрекет етуге шешім қабылдағанын айтты. Бұл шешім оның жүрегіне жақын болып, көпшілікке көмек қолын созуға мүмкіндік берді.
Ерлік Тілеубай жыл басынан бері өзіне жүктелген міндеттер мен атқарған игі істері жайлы әңгімелеп берді. Ол Еламан ауылымен қатар, оған көрші 3-4 ауылға да волонтер ретінде көмек көрсетіп келеді.
Мен бұл ауылдарда мұқтаж, жетім-жесір, көпбалалы отбасылардың жағдайын бақылап, олардың өмірін жеңілдетуге көмектесіп жүрмін, – дейді Ерлік Тілеубай.
Ауылда 70 жастан асқан қарттарды мереке кезінде құттықтап, оларға сыйлықтар табыстауды дәстүрге айналдырдық. Осы іс-шараны ұйымдастыруда мен демеуші іздеп, барлық қажетті қаражатты өз қалтамнан шығардым. Демеушілердің көмегімен қарттарымызға қажет барлық дүниені алып бердік, – деп сөзін жалғастырды Ерлік.
Сонымен қатар, №41 орта мектептің айналасындағы шөптерді жою бойынша да жұмыс атқарғанын айтты.
Шөп жұлатын қондырғы сатып алу үшін өзім қаражат бөлдім. Бұл мектеп аумағын таза ұстауға септігін тигізді, – дейді ол.
Талғар ауданындағы соғыс ардагерлеріне де ерекше көңіл бөлініп, көмек пен құрмет үзілмейді. Ерлік олардың әрқайсысымен жеке кездесіп, қажетті көмек көрсетуге тырысады.
Оқушылар мен балалардың мерекелерін де назардан тыс қалдырмаймыз. Оларға әрдайым көңіл көтеретін ойыншықтар мен тәттілер алып береміз. Мысалы, биыл екі ауылдың балаларына 600 балмұздақ алып бердік, – деп Ерлік өздерінің балаларға деген қамқорлығын атап өтті.
Сонымен қатар, әлеуметтік жағдайы төмен көпбалалы отбасыларға да үнемі қолдау көрсетіп, азық-түлік көмегін ұсынудамыз, – деп толықтырды ол.
Ерлік Тілеубай өз ісін тек көмек көрсету ғана емес, адамдарға шынайы қамқорлық білдіру ретінде көріп, сол арқылы ауылдастарының өміріне оң өзгерістер әкелуге ұмтылып келеді.
Ерліктің айтуынша, мектеп – әрбір оқушының жүрегінде ерекше орын алатын қасиетті мекен. Сондықтан білім ордасының оқушылар үшін қауіпсіз әрі қолайлы болуына ерекше назар аудару керек.
Қонаев қаласындағы Алматы облыстық білім басқармасымен бірлесе отырып, Ерлік Тілеубай Еламан ауылындағы №41 орта мектепке балалар тасымалдайтын автобустың алынуына үлес қосты.
Бұрын автобустардың жетіспеушілігінен мектеп оқушыларының тасымалы қиындап жатқан еді. Мектеп ұжымы мен ата-аналардың өтініші негізінде, Алматы облыстық білім басқармасының басшысы Салтанат Дауыспекқызы автобус тарту етті. Бұл жағдай ауылдағы білім беру сапасын арттыруға және оқушылардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге көмектесті.
Ерлік Тілеубайдың алғашқы ерліктерінің бірі Талғар ауданының Байсерке ауылында орын алған.
Ол бір ұстаздың өмірін аман алып қалған.
Мектепке жиналысқа барған кезде асханада шай ішіп шығамын деп ойладым. Талмасы бар бір ұстазға әріптестері көмек көрсете алмай жатыр екен, мен алғашқы медициналық көмекті көрсеттім. Бұл менің адам өмірін құтқарып қалған алғашқы әрекетім болды, – дейді Ерлік.
Осы оқиғадан кейін Ерлік өз ісіне деген жауапкершілікті тағы да терең түсініп, қоғамдық қызметке деген ықыласы артқан.
Ерікті атағандай, бұл қызметтер толығымен демеушілердің қаржысына жүзеге асқанымен, оларды шалғай ауылдарға жеткізу, адамдарды сендіру және көмек көрсету – еріктілердің үлкен еңбегі.
Мысалы, биыл желтоқсан айында үш ауылдың балаларына жаңа жылдық сыйлықтар таратпақ. Ерлік пен оның командасы балалардан Аяз атаға жазған хаттарын жинап, демеушілерге жеткізіп, сыйлықтарды әр баланың тілегі бойынша дайындап отыр.
80 баланың ішінде аз қамтылған, көпбалалы отбасылардың және мүгедектігі бар балалардың отбасы мүшелері бар, – дейді Ерлік.
Сонымен қатар, Ерлік «Аманат» партиясының Қайнар округіндегі бастауыш партия төрағасы болып тағайындалған. Бірақ бұл қызмет үшін оған жалақы төленбейді, тек қоғамдық жұмысқа араласуды білдіреді. Қазіргі таңда ауылдардағы басты мәселе – көмірмен қамтамасыз ету болып отыр. Ерлік пен оның еріктілер жасағы осы мәселелер бойынша белсенді түрде жұмыс жүргізуде.
Ерлік Тілеубай өзінің қоғамдық қызметімен ауылдастарына шынайы көмек көрсетіп, туған жеріне деген махаббатын ісімен дәлелдеп жүр.