15 Маусым 2016, 11:16
Сон Паскаль – Қазақстанға төрт жыл бұрын Италиядан келген музыкант. Алғаш көпшілікке «Көзімнің қарасын» айтып танылды. Өзі Құрманғазының күйлерін тартады, Абайдың «қара сөздерін» оқиды. Киіз үйде ұйықтап, шұбат ішу оған таңсық емес. Кей кездері басынан тақиясын, үстінен Қазақстанның туы бейнеленген жейдесін тастамай киеді. Дегенмен, ел арасында Паскальға қатысты сан түрлі пікір бар. Көпшілігі Паскальдің Қазақстанда «не жоғалтқанын» білгісі келеді. Бұл туралы музыканттың өзі не дейді екен?
Паскаль, бұл сұрақ бұған дейін де талай мәрте қойылған болар: Қазақстанға не мақсатпен келдің? Өз шығармашылығыңды дамытам десең, өзге де мемлекеттер көп қой.
Ең алдымен, бұл жерде жақсы өмір сүруге болатынын түсіндім. Мұнда өзімнің шығармашылығымды шыңдап, өзіндік мәнерімді қалыптастырдым. Сонша керемет әншіге айналып үлгердім деп айтпаймын. Бірте-бірте өсіп келе жатқан музыкантпын.
Сұхбаттарыңның бірінде «Италия ауру, ол жақта шығармашылық әлеуетіңді дамыту қиындау» деп айтқан екенсің. Шынымен де, солай ма?
Еуропада дағдарыс болып жатқанын өзің де білесің. Дегенмен, қазіргі ахуал сәл жақсарды деуге болады. Ол жақтағы нарық үлкен, бәсекелестер өте көп. Ал мұнда бәсеке аздау.
Демек, Қазақстанға әу баста осы мақсатпен келдің ғой?
Жоқ, ең алғаш мұнда мені бір қыз қонаққа шақырған еді. Шығармашылығымды осында жалғастыру туралы идея маған кейінірек келді.
Кейбір ғаламтор қолданушыларының «Паскаль өз елінде таныла алмаған соң, бізге келіп жұлдыз болды» деген пікіріне қалай қарайсың?
Маған бәрібір, ондай сөздерге мән бермеймін. Мені жек көретін жандар көп шығар, бәлкім. Егер, адамдар көшеде танып, қолдау білдіріп жатса, бұл маған Құдайдың жіберген сыйы деп білемін. Негізі, мұнда келмей тұрып та, музыкант болғанмын. Кезінде «Universal music» студиясымен келісім-шарт жасаған әншімін.Қазақстанға алғаш келген кезде ақшадан қатты қиналдым. «Englishman in Shymkent» әнін жарыққа шығарғаннан кейін жағдайым түзелді. Абай ақын «Еңбек етсең, ерінбей, Тояды қарның тіленбей» деген ғой. Еңбектің арқасында бәріне қол жеткізуге болады. «Әке-көкелердің» көмегін күтудің қажеті шамалы.
Тағы қандай қазақша мақалдар білесің?
Басқа мақалдарды енді-енді үйреніп жатырмын. Дегенмен, қазақ тіліндегі ең ұзақ сөздердің бірін жаңылмай айта аламын: «қанағаттандырылмағандықтарыңыздан» (күлді). Ал, ең жақсы көретін сөзім – «айналайын».
Абайдың өлеңдерін жақсы көреді екенсің. Неліктен?
Себебі, ол қоғамның жайын терең түсінген. Халықтың болмысын шынайы суреттеп кеткендей. Шығармаларында тек қана мақтау сөздермен шектелмеген, қажет жерінде сынап отырған. «Қара сөздерді» ағылшын тілінде оқыдым. Оны оқып отырып, өзімді көргендей болдым. Меніңше, адамдардың өзін-өзі ұстау мәнері, мінез-құлқы сонау Абай заманынан бері еш өзгермеген сияқты.
«Паскалистан» туралы айтып берші. Ол қандай бағдарлама, сыр-сипаты қандай?
«Паскалистан» – менің Қазақстандағы өмірім туралы бағдарлама. Ол жарыққа шыққаннан кейін менің Италиядағы танымалдығым арта түсті. Аз уақыт ішінде 15 миллион аудитория жинады. Бағдарламаны Италия телевизиясындағы көңілді, жаңа формат деуге болады. Осы реалити-шоу арқылы отандастарымның Қазақстанның табиғатына деген қызығушылығы оянды. Сондай-ақ, өткен жылдың қыркүйегінен бастап Италияда «Пекин экспресс» атты телевизиялық жобам көрсетіле бастады. Алғашқы маусымы Қытайда түсірілгендіктен, солай аталып кетті. Онда да Қазақстандағы өмірімді баяндаймын. Осы елде өмір сүріп жатқандықтан, басқа не туралы айтуым мүмкін?
Италияның әйгілі әншісі Аль Баномен бірге дуэт айттың. Идея саған тиесілі ме?
Жоқ, керісінше, Аль Бано маған «балам, дуэт жаздырайық» деді. Ол мені «Паскалистан» бағдарламасынан біледі екен.
Астанаға қашан көшіп келдің?
Бұл қалаға осыдан екі жыл бұрын келдім. Жаңа қала адамға жаңа әсер сыйлайды. Жалпы, мен саяхатты жақсы көремін. Бойымда көшпенділердің рухы бар секілді. Өткен жылы экспедициямен Қазақстанның түкпір-түкпірін аралап шықтым. Барған жерімде мені жалпы саны 11 мыңға жуық студент қарсы алды. Арал өңірінде болғанымда қатты әсерлендім. Қуырдақ, бауырсақ, шұбат, қымызды жақсы көремін. Өзімді экспат не турист емес, жергілікті тұрғын ретінде сезінемін.
Неліктен оң жағалауға ән («Right берег») арнадың?
Өйткені, ол жердегі өмір маған шынайырақ көрінеді.
Өзіңнің тобыңдағы музыканттарды таныстырып өтсең.
Менің тобымдағы барабаншының есімі – Марк. Өзі ән жазады, жеке тобы да бар. Ал әнші, музыкант Әсия Оспанова осындағы музыка колледжінде оқиды. Қазақ, орыс, ағылшын, итальян тілдерінде сөйлейді. Жасы – 20-да.
Қандай музыкалық аспаптарды меңгергенсің?
Бас-гитара, барабан, аздап домбыра мен пианинода, шаңқобыз бен қылқобызда ойнаймын. Құрманғазының «Адайын» тарта аламын. Сондай-ақ, «Еркем-ай» секілді жеңіл әндерді орындаймын. Ең сүйікті күйім – Нұрғиса Тілендиевтің «Әлқиссасы». Қобызды жақсы көргендіктен, «Қазақ болсам», «Айналайын», «Махаббат», «Жаным сол» әндеріне қобыздың үнін қостым. Білесің бе, Италияның оңтүстігінде орналасқан Сицилия қаласында қазақтың шаңқобызына ұқсайтын музыкалық аспап бар. Өзім сол аспапты алдымен қазақтар ойлап тапқан болар деп топшылаймын. Кейінірек оны Италияға Марко Поло апарған болуы мүмкін. Бұл – жай ғана менің жорамалым.
Бір сұхбатыңда «маған итальянша ән салғаннан гөрі қазақша шырқаған көбірек ұнайды» депсің. Неге?
Себебі, қазақ тілі өте жұмсақ естіледі, әуезді тіл.
Қазақша ән айтпасаң, қазіргідей танымал болмауың мүмкін еді ғой?
Әрине. Қазақ тілінде ән айту арқылы елдің назарына іліктім. Қазір ғаламторда «Жаным сол» деген әнімнің жүзден аса кавер-нұсқасы (қайталау нұсқасы) бар. Ешбір қазақстандық әртіс мұндай статистикамен мақтана алмайтын болар. Сонымен қатар, «Махаббат» деген әніме Қазақстандағы алғашқы селфи-клипті түсірдім.
2012 жылы «КТК» телеарнасындағы «Наша правда» бағдарламасына қатысқаның есіме түсіп отыр. Студияда шу шығарып, артынша ән айтпай кетіп қалуыңа не себеп болды?
Себебі, мен италиялық қызуқанды жігітпін. Қазір ол бағдарламада не туралы айтқанымды ұмытып отырмын.
«Мен телевизияға зәру емеспін. Ғаламтордың көмегімен-ақ танылып жатырмын» дегенсің.
Енді телевизияның форматы ресмилеу екені өтірік емес қой.
Алдағы уақытта не істейсің? Қазақстаннан кетпек ойың бар ма?
Жоқ, кетпеймін. Шығармашылық жолымды ары қарай жалғастырамын. Өйткені, маған Қазақстанның тұрғындары да, табиғаты да ұнайды.
Отбасың туралы айтып берші.
Ата-анам және екі қарындасым бар. Терезаның мамандығы – заңгер. Ал, Федерика ат спортымен айналысады.
Репертуарыңда қанша қазақша ән бар?
Оннан аса ән бар. Жақында тағы 3 ән жарыққа шығады деп жоспарлап отырмын. Таяуда әлеуметтік желілерде ән мәтіндеріне байқау жариялаған едім. Көптеген нұсқалар келіп түсті. Солардың арасынан Нұрлан Шайырбек деген жас ақынның жазған нұсқасын ұнаттым. Қазір екеуміз бірлесіп ән жазып жатырмыз.
Дегенмен, кәсіби авторлар әуесқойлардан әлдеқайда сауатты жазады емес пе?
Иә, бірақ, мен жас, әуесқой авторлар жазған ән мәтіндері жастардың жүрегіне жетеді деп есептеймін.
Әңгімеңе рахмет!
Әңгімелескен – Роза СЕКСЕНБАЙҚЫЗЫ