Қазақстанда соңғы жылдары қорғаныс саласы мен құқық қорғау органдарының құрылымдарында қызметтегі және басшылық қызметтегі әйелдер саны өсті, деп хабарлайды El.kz ақпарат агенттігі.
Елордада Сыртқы істер министрлігінің ғимаратында БҰҰ ҚК қарарларын іске асыру жөніндегі жаңартылған Ұлттық іс-қимыл жоспары жайлы айтылды. Күн тәртібіндегі басты тақырып – «Әйелдер, бейбітішілік пен қауіпсіздік». Брифинг барысында мемлекеттік орган өкілдері Қазақстанда әйелдердің қоғамдағы және мемлекеттік, қорғаныс, ішкі істер саласындағы рөлі мен әлеуетіне тоқталды.
Мәдениет және ақпарат вице-министрі Евгений Кочетов брифингте елімізде әйелдердің ішкі істер органдары мен қорғаныс саласындағы үлесі артқанын жеткізді.
Вице-министр келтірген дерек бойынша, 2020 жылы ішкі істер органдарында – 11 956 әйел, 2021 жылы – 12 437 (оның 569-ы басшы), 2022 жылы – 13 251 әйел (оның ішінде 607 басшы), 2023 жылы – 12 мың әйел (оның ішінде 600 басшы) қызмет етті. 2022 жылы қорғаныс органдарында 7 әйел қызмет атқарды, ал 2023 жылдың соңына қарай олардың саны 11 болды.
Қарулы Күштердегі әскери әйел қызметшілердің жалпы үлесі 2022 жылдағы жағдай сияқты – 13,6% құрайды.
Күн тәртібіндегі соңғы тенденцияларды ескере отырып, жоспарды жаңартуға БҰҰ Әйелдер ұйымы мен ЕҚЫҰ елдегі кеңселері белсенді қатысып отыр. Бұл жоспар 1325 қарардың үш бағыты бойынша 34 іс-шарадан тұрады: әйелдер мен ерлердің қақтығыстардың алдын алуға және бейбітшілік пен қауіпсіздікті нығайтуға қатысуы; әйелдер мен қыздарға қатысты зорлық-зомбылықтың алдын алу және оларды, әсіресе жанжалды жағдайларда қорғау; гендерлік саясатты ілгерілетуді және әйелдер көшбасшылығын дамытуды ынталандыру. Бұған дейін жоспар 16 тармақтан тұратын, - деп атап өтті Кочетов.
Вице-министр 2021 жылдан бастап күн тәртібіндегі мәселе аясында Қазақстанның қол жеткізген бірқатар жетістіктерін атап өтті.
Күн тәртібіндегі мәселе аясында бітімгершілік күштерді, әскери қызметкерлерді, құқық қорғау органдарын, баспасөз қызметтерін және БАҚ өкілдерін оқыту сәтті жүргізілуде. Қорғаныс министрлігінің бітімгершілік оқу орталығы (Kazcent) БҰҰ-ға мүше елдердің әскери қызметшілерін бітімгершілік операцияларға жіберер алдында оқыту үшін БҰҰ жанындағы бітімгершілік курстарын (БҰҰ штаб офицерлері, азаматтық тұрғындарды қорғау, жарылғыш заттарды залалсыздандыру) сертификаттады, - деді мәдениет және ақпарат министрінің орынбасары.
ТЖМ аппараты басшысының міндетін атқарушы Ерғали Бахаевтың мәліметінше, қазіргі уақытта азаматтық қорғау органдарында ерлермен қатар өз тағдырларын көптеген тәуекелдерге, психологиялық жүктемелермен, толық қызметпен саналы түрде байланыстырған 2527 нәзік жанды қызмет атқаруда.
Министрлік жүйесі тұрақты негізде жеңіл қабылдау деңгейлі әйелдердің үлесін арттыру бойынша жоспарлы жұмыс жүргізіп жатыр. Мәселен, түрлі деңгейдегі басшылық лауазымдарын атқаратын әйелдердің жалпы саны 1152 әйелді құрайды. Азаматтық қорғау органдарында тренингтер мен оқудан өткен әйелдер саны награда алған әйелдер мен басшы лауазымындағы әйелдер саны бойынша көрсеткішпен бірдей. Қауіпсіздік және қорғаныс саласындағы кәсіптік дамуда гендерлік сезімтал рәсімді әзірлеу бағытында да бірқатар шаралар орындалуда. Министрлік қызметкерлерінің, оның аумақтық және ведомствалық байланыстағы бөлімшелерін біліктілігін арттыру және қайта даярлау тұрақты негізде жүргізілуде. Бүгінгі таңда 1768 әйел тренингтер мен оқулардан өтті, - деді ТЖМ өкілі.
Ерғали Бахаевтың айтуынша, бүгінгі таңда елімізде әйелдердің құқық қорғау органдарында, қорғаныс саласында, сот жүйесі және дипломатиялық қызметтегі басшылық лауазымдарына тағайындау көрсеткіші артып келеді.
Атап айтқанда, министрлік, атқарушы органдардағы әйелдердің үлесі 33,3 пайызды, құрылымдық бөлімшедегі үлесі – 35,5 пайыз, ал директорлар кеңесінде әйелдердің үлесі 20 пайызды құрайды. Сонымен қатар мемлекет басшысының 2023 жылғы 30 маусымдағы тапсырмасына сәйкес жеке құрамдағы тәрбие және идеологиялық жұмысты ұйымдастыруды жетілдіру және нормативті түзетулер қабылдау және оларды іске асырғаны үшін министрліктің құрылымдық органдары мен мемлекеттік мекемелеріне әйелдер кеңесінің омбудсмен институты құрылды, - деді Бахаев.
Брифингте Қорғаныс министрлігі Халықаралық ынтымақтастық департаменті бітімгерлік қызметі басқармасының бастығы Азамат Сисатов та қарулы күштердегі әйелдердің рөлі мен үлесіне тоқталды.
Оның дерегінше, бүгінгі күні Қарулы Күштерде 6802 әскери қызметші әйел әскери қызмет өткереді, оның 863-і офицер (полковник – 31, подполковник – 112, майор – 235, капитан – 203, аға лейтенант – 173, лейтенант – 109) және 5939-ы сарбаздар мен сержанттар лауазымдарында қызмет өткереді. Әскери қызмет өткерудің ерекшелігі мен жағдайларын ескере отырып, негізінен армияда әйелдер байланысшылар, заңгерлер, медицина және қаржы қызметкерлері, аудармашылар, кадр қызметтерінің, тәрбие құрылымдарының, іс жүргізу және оқытушылар лауазымдарына тағайындалады және қызмет өткереді.
Басшылық лауазымдарды 12 әйел атқарады, оның ішінде қорғаныс министрінің көмекшісі лауазымында - 1, Қорғаныс министрлігі департаменті бастығының орынбасары лауазымында – 1, жергілікті әскери басқару органы бастығының бірінші орынбасары лауазымында – 1, орталық бастығының орынбасары лауазымында – 4, госпиталь бастығының орынбасары лауазымында – 1 және әскери бөлім командирінің орынбасары лауазымында – 4.
Мемлекеттің қорғаныс қабілетін нығайту ісіне сіңірген еңбегі үшін әскери қызметші әйелдер жыл сайын мемлекеттік наградалармен наградталады. 1997 жылдан бері барлығы 55 әскери қызметші әйел наградталды. Әскери міндетін үлгілі орындағаны үшін 87 әйел-офицерге әскери атақтар мерзімінен бұрын берілді. Бүгінгі күні бітімгершілік миссияларда әскери қызметті 8 әскери қызметші әйел өткереді, оның ішінде 1 – Батыс Сахарада әскери бақылаушы ретінде және 7 – Голан биіктіктерінде. Биыл Бітімгершілік операциялар орталығымен британдық нұсқаушылармен бірлесіп әскери жанжалдардағы гендерлік мәселелер жөніндегі нұсқаушы-кеңесшілердің курстары өткізілді. Осылайша, БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің 1325 қарарын іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспары шеңберінде, Қорғаныс министрлігі бейбітшілік пен қауіпсіздікті қамтамасыз етудегі әйелдердің үлесін арттыру жұмысын жалғастыруда, - деді Азамат Сисатов.