Қазақстанда қандай дәрі-дәрмекті тегін алуға болады?

Елімізде міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру (МӘМС) шеңберінде бірқатар дәрілік препараттарды тегін алуға мүмкіндік бар. Тегін дәрілер азаматтардың нақты санаттарына, оның ішінде балаларға, зейнеткерлерге, жүкті әйелдерге, қандай да бір созылмалы дертке шалдыққан науқастарға және әлеуметтік осал топтарға беріледі. Дәрілік препараттар тізімі үнемі жаңартылып, Денсаулық сақтау министрлігінің бақылауында болады.

Балаларға арналған тегін дәрілер

Балаларға дәрілер әр жасқа байланысты және ауру түрлеріне қарай беріледі.

Аурулар қатарына тыныс алу, жүрек-қан тамырлары жүйесі аурулары, инфекциялық және вирустық аурулар кіреді.

Мысалы, ЖРВИ (жедел респираторлық-вирустық инфекция), бронхит, астма, пневмония кезінде антибиотиктер, вирусқа қарсы және тыныс алу жолдарына арналған дәрілер тегін беріледі.

• Жоғарғы тыныс жолдарының жедел респираторлық инфекциялары (ибупрофен, парацетамол);
• Төменгі тыныс жолдарының жедел респираторлық инфекциялары (ибупрофен, амоксициллин, сальбутамол);
• Пневмония (цефуроксим, амоксициллин, ибупрофен);
• Зәр шығару жолдарының инфекциялары (амоксициллин және клавулан қышқылы, сульфаметоксазол, нитрофурантоин);
• Тері инфекциялары (ибупрофен, цефуроксим, парацетамол);
• Крапивница және эритема (преднизолон, цетиризин);
• Темір тапшылығы анемиясы (темір сульфаты);
• Гельминтоздар (альбендазол, левамизол);
• Протозойлар тудыратын аурулар (метронидазол);
• Шешек (ацикловир, парацетамол);
• Герпес вирусынан туындаған инфекциялар (валацикловир, парацетамол).

Жүктілерге және босанған әйелдерге

Жүкті және босанған әйелдерге ана мен баланың денсаулығын қорғауға бағытталған препараттар тегін беріледі.

Бұл витаминдер мен минералдар, темір препараттары, фолий қышқылы, қан аздыққа (анемияға) қарсы дәрілер, сондай-ақ белгілі бір жағдайларда антибиотиктер, ауырсынуды басатын дәрілер және инфекцияға қарсы препараттар.

Созылмалы және әлеуметтік маңызы бар аурулары бар азаматтарға

Арнайы әлеуметтік маңызы бар аурулар үшін тегін дәрі-дәрмек беріледі. Олардың қатарына:

• Қант диабеті
• Артериялық гипертензия (жоғары қан қысымы)
• Туберкулез
• Онкологиялық аурулар
• Эпилепсия

Психикалық бұзылыстар және мінез-құлық бұзылыстары

Осы ауруларға арналған дәрілерді диспансерлік есепте тұрған азаматтар тегін алады. Мысалы, қант диабетімен ауыратындарға инсулин, қан қысымын төмендететін препараттар артериялық гипертензиямен ауыратындарға, ал эпилепсиямен ауыратындарға арнайы антиконвульсанттар тегін беріледі.

Әлеуметтік осал топтары үшін

Қазақстанда мемлекет әлеуметтік жағдайы төмен топтарға, оның ішінде мүгедектігі бар адамдарға, зейнеткерлерге және жұмыссыздар қатарына кіретін азаматтарға тегін дәрі-дәрмектер береді.

Олар созылмалы аурулары бар болса, медициналық тексерулерден өтіп, диспансерлік есепке алынғаннан кейін тиісті дәрі-дәрмектерді тегін ала алады.

Балалар және жасөспірімдердегі ерекше жағдайлар

Балаларға арналған тегін дәрілер қатарына аллергияға қарсы дәрілер, тыныс алу жүйесін қолдауға арналған препараттар, сондай-ақ иммунитетті қолдауға арналған арнайы витаминдер мен минералдар жатады.

Балалардағы психикалық және неврологиялық ауруларды емдеуге арналған психотропты және антиконвульсант дәрілер де арнайы көрсеткіштер бойынша тегін беріледі.

COVID-19 және вирустық аурулар бойынша препараттар

Коронавирустық инфекцияның жеңіл түрлерін емдеу үшін арнайы препараттар тегін беріледі. Бұл антибиотиктер, антикоагулянттар және витаминдер кешені.

Тұмау маусымында иммунитетті күшейту және вирустармен күресу үшін белгілі бір дәрілер де тегін ұсынылады.

Тегін дәрі-дәрмек тізімін алу тәсілдері

Ең алдымен, азаматтар тегін дәрі-дәрмек алу үшін жергілікті емханаларға барып, тиісті медициналық тексеруден өтуі керек.

Ауру диагнозы қойылғаннан кейін емхана дәрігері пациентті диспансерлік есепке алады, содан кейін рецептілік дәрі-дәрмектер тегін беріледі.

Қант диабеті

• Метформин, гликлазид, глимепирид, линаглиптин, репаглинид, вилдаглиптин;
• Лираглутид, дулаглутид, дапаглифлозин, канаглифлозин, эмпаглифлозин;
• Инсулин лизпро, инсулин аспарт, инсулин глулизин;
• Адамның еритін инсулині, адамның изофан-инсулині, адамның екі фазалы инсулині;
• Орташа ұзақтықтағы инсулинмен біріктірілген екі фазалы инсулин лизпро;
• Орташа ұзақтықтағы инсулинмен біріктірілген екі фазалы инсулин аспарт;
• Инсулин гларгин, инсулин детемир, инсулин деглудек;
• Глюкагон (лиофилизат) еріткішпен жиынтықта.

Медициналық бұйымдар:

• Белгіленген бір реттік инсулин шприцтері;
• Шприц-қаламға арналған инелер;
• Зәрдегі кетон денелерін анықтауға арналған тест-жолақтары;
• Қандағы глюкозаны анықтауға арналған тест-жолақтары (интенсивті терапия кезінде);
• Инсулин помпалары (18 жасқа дейінгі пациенттер үшін);
• Инсулин помпаларына арналған инфузиялық жинақтар (18 жасқа дейінгі пациенттер үшін);
• Инсулин помпаларына арналған резервуарлар (18 жасқа дейінгі пациенттер үшін).

Жоғары қан қысымы (артериялық гипертензия)

• Эналаприл
• Лизиноприл
• Атенолол
• Амлодипин
• Бисопролол

Жүрек-қан тамырлары аурулары

• Аторвастатин (холестеринді төмендету үшін)
• Аспирин (жүрекке қарсы профилактика үшін)
• Карведилол
• Ловастатин

Онкологиялық аурулар

• Циклофосфамид
• Тамоксифен (сүт безі қатерлі ісігі үшін)
• Метотрексат
• Доксорубицин

Туберкулез

• Изониазид
• Рифампицин
• Пиразинамид
• Этамбутол
• Стрептомицин

Психикалық бұзылыстар және эпилепсия

• Карбамазепин
• Ламотриджин
• Валпроат натрийі
• Хлорпромазин
• Амитриптилин (депрессияға қарсы)

Созылмалы обструктивті өкпе аурулары (СОӨА) және демікпе

• Сальбутамол (ингалятор)
• Будесонид (ингалятор)
• Теофиллин
• Ипратропий бромид

Инфекциялық ауруларға арналған антибиотиктер

• Амоксициллин
• Цефтриаксон
• Азитромицин
• Ципрофлоксацин

Темір тапшылығы анемиясы

• Феррум Лек
• Сорбифер Дурулес
• Ферлатум

COVID-19 және маусымдық вирусқа қарсы препараттар

• Азитромицин (COVID-19 белгілері үшін)
• Витаминдер мен минералдар (иммундық жүйені қолдау үшін)
• Дексаметазон (аурудың ауыр түрлері үшін)

Науқастар өздерінің диспансерлік есепте тұрғанына және диагноздарына қарай жергілікті емхана дәрігерінен дәрілерді тегін алу мүмкіндігін нақтылай алады.