Ақша негізінен банкоматқа жүктелмес бұрын тексеріледі. Құрылғының өзі ақшаның түпнұсқалығын анықтап алады. Сондықтан Қазақстанда жалған купюраларды қабылдау және беру ықтималдығы төмен деуге болады, деп хабарлайды El.kz ақпарат агенттігі.
ҚР Қаржы мониторингі агенттігі қазақстандықтарға, әсіресе шетелде банкоматтарды пайдалану кезінде мұқият болуға кеңес береді. Halyk Bank банкоматтар қолма-қол ақшаны қабылдау және беру үшін валидаторларды қоса алғанда, купюралардың түпнұсқалығын тексеру жүйелерімен жабдықталғанын алға тартады. Себебі банктер вендорлармен бірге жалған вексельдердің айналымға түсуіне жол бермеу үшін валидаторлардың бағдарламалық жасақтамасын үнемі жаңартып отырады.
ҚР Қаржы мониторингі агенттігіндегілер жалған ақша жасаушылардың құрбаны болмас үшін қазақстандықтарға мұқият болуға, ақшаны банкоматтардан алуға кеңес береді. Бұл әсіресе шетелде демалушыларға қатысты.
Қазақстандағы жалған купюралардың айналымы қалай жүріп жатқандығы жөнінде Halyk Bank сарапшылары пікір білдірді.
Банктер банкоматтарды қолма-қол ақшамен банкноттардың түпнұсқалығын міндетті тексеру жағдайында кассалық жабдықта алдын ала дайындалған және өңделген банкноттары бар арнайы кассеталармен жүктейді, - деп түсіндіреді банктегілер.
Сонымен қатар қазіргі заманғы банкоматтар қолма-қол ақшаны берер алдында да, қабылдағанға дейін де оның түпнұсқалығын тексере алады. Бұл оларға белгілі бір «ақша айналымын» қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.
Сарапшылар банкоматтардың әртүрлі түрлері мен модельдері бар екенін айтты. Мысалы, қолма-қол ақшаны қабылдау функциясы бар құрылғыларда (cash-in) енгізілген банкноттарды бөлек сақтау қарастырылған. Яғни қандай ақша қабылданса да, ол инкассацияға дейін сақталады. Сонымен қатар cash-in бар банкоматтар қабылданатын банкноттардың түпнұсқалығын міндетті түрде анықтайтын валидаторлармен жабдықталған. Сондай-ақ Recycler функциясы бар банкоматтар бар. Олар қолма-қол ақшаны қабылдауды да, оны кейінгі клиенттерге беруді де қарастырады. Бұл ретте осы модельдерде банкноттарды валидациялау модулі кіріс жарналарына да, шығыс операцияларына да жұмыс істейді. Осылайша, ақшаны қабылдайтын және беретін банкоматтар қолма-қол ақшаны анықтау модулімен жабдықталған, ол купюраларды қабылдау кезінде де, беру кезінде де тексереді.
Halyk Bank атап өткендей, төлем терминалдарындағы және банкоматтардағы валидаторларда банкноттардың түпнұсқалығын анықтаудың міндетті критерийлері бойынша қабылданатын қолма-қол ақшаны сапалы тексеру функциясы бар.
Барлық банкноттарда түпнұсқалықтың және қорғаныс дәрежесінің жалпы және жеке белгілері бар: өлшем, белгілер, қауіпсіздік элементтері, кірістірулер және т.б. Валидаторда әрбір банкнот түпнұсқалығын тексеруден өтеді, оның номиналы мен валютасы берілген параметрлер мен критерийлерге сүйене отырып анықталады. Тексеру механизмі банкноттардың өлшемдерін анықтайды, әртүрлі спектрлердегі белгілерді оқиды, су және жасырын белгілерді, микроперфорацияны, металдандырылған кірістірулерді және басқа да қорғаныс элементтерін тексереді. Банктер вендорлармен бірлесіп валидаторлардағы бағдарламалық қамтамасыз етуді уақтылы жаңарту мәселесіне, әсіресе айналымға жаңа банкноттар шығару кезінде ерекше назар аударады, – деп қорытындылады банк сарапшылары.
Осылайша, жалған купюралардың банкоматтарға түсу және сәйкесінше оларды клиенттерге беру ықтималдығы өте төмен.