2024 жылдың 1 қаңтарынан бастап елімізде мобильді аударымдарды бақылау басталғаны белгілі. Осы орайда Мемлекеттік кірістер комитеті халықты мазалаған маңызды сұрақтарға жауап берді, деп хабарлайды El.kz ақпарат агенттігі.
Мобильді аударымдарды тексеру не үшін қажет?
мобилді аударымдарды тексеру заңсыз кәсіпкерлік қызметті көлеңкеден шығаруға бағытталған. Кейбір кәсіпкерлер сатылған тауарлар немесе қызметтер үшін төлемді мобилді аударымдар арқылы алады. Алайда, бұл аударымдар кассалық аппараттарды, pos-терминалдарды және qr-кодтарды қолданбай жүргізіледі. Тиісінше, чектер берілмейді және тұтынушылардың құқықтары бұзылады. Айта кету керек, мемлекет барлық мобилді аудармаларды тексермейді. Тек әртүрлі тұлғалардан үш ай қатарынан ай сайын 100 немесе одан да көп мобилді аударымдар алған тұлғалар ғана, яғни, кәсіпкерлік қызметтің белгілері байқалған жағдайда тексеру жүргізіледі.
Туыстар мен достарға ақша аударуға бола ма?
Жеке тұлғалар бұрынғыдай өздерінің жеке мақсаттары үшін: туыстарына, достарына, ата-аналарына, балаларына және басқа да өмірлік жағдайларға байланысты мобилді аударымдар жасай және қабылдай алады. Бұған қатысты ешқандай шектеу жоқ.
Кейбір кәсіпкерлер қолма-қол ақшасыз төлемдерді қабылдаудан бас тартып, тек қолма-қол ақшамен төлем жасауды талап ете бастады. Бұл қаншалықты заңды?
«Төлемдер және төлем жүйелері туралы» қазақстан республикасы заңының нормаларына сәйкес түрлі төлем тәсілдері қарастырылған – банк картасымен, qr төлемімен немесе қолма-қол ақшамен (25-бап).
Қолма-қол ақшасыз төлемдерді қабылдаудан бас тарту заңсыз болып табылады және тұтынушылардың құқықтарын бұзады.
Кәсіпкерлердің төлем карточкаларын пайдалана отырып төлемдерді қабылдаудан бас тартқаны үшін бірінші рет әкімшілік жауапкершілікке тартылып, ескерту жасалады, ал қайталап бұзған жағдайда – 147 680 теңге (40 аек) көлемінде айыппұл салынады (әқбтк-нің 194-бабы).
Егер кәсіпкер қолма-қол ақшасыз төлем қабылдаудан бас тартса, қайда жүгінуге болады?
Қолма-қол ақшасыз төлемдерді қабылдаудан бас тарту фактілері туралы тұрғылықты жері бойынша мемлекеттік кіріс органдарына жүгіну қажет.
Ал мысалы, такси жүргізушілері не істеуі керек? Олар кассалық аппаратты өздерімен бірге алып жүре алмайды ғой.
Жеке тасымалдаушылар жеке кәсіпкер ретінде тіркелуі керек. Мұны «e-salyq business», «egov mobile» және кейбір екінші деңгейдегі банктердің мобилді қосымшалары («halyq bank», «kaspi bank», «bankcentercredit») арқылы жасауға болады.
Бұл ретте қолма-қол ақшасыз төлемдерді қабылдау үшін онлайн режимінде кәсіпкерлік банк шотын ашуға болады, сол жерге көрсетілген қызметтер үшін төлемдер түседі. Ол үшін сізге тек смартфон қажет. Кассалық аппараттар мен pos-терминалдарды алып жүрудің қажеті жоқ.
Бұл бастама кәсіпкерлердің «көлеңкеге» кетуіне әкеліп соқпайды ма?
Қазіргі таңда салықтық міндеттемелерді адал орындау әлдеқайда тиімді.
Бүгінде бизнес жүргізуге және оны дамытуға қолайлы жағдай жасалған. Салық режимдерінің тәртібі жеңілдетілді – салық мөлшерлемелері қызмет түріне байланысты тек 1-4%-ды ғана дейін құрайды.
Еер мұндай жағдайда кәсіпкер мобилді аударымдар қабылдаса, онда ол қазірдің өзінде «көлеңкеде» қалып, салық бақылауына түседі.
Бұл ретте мобилді аударымдарды тексеру адал салық төлеушілерге әсер етпейді.
Осылайша, әділдік және міндетті салық салу принциптері жүзеге асырылады. Яғни, барлық салық төлеушілер тең болуы және алынған табыстан салық төлеуі тиіс.