Денсаулыққа пайдасы мен зияны туралы көптеген зерттеулер жүргізілген сусындардың бірі – кофе. Бүгінде екінің бірі кофе ішеді. Кофе туралы айтатын болсақ, ең алдымен кофеин еске түседі. Бұл сусынның пайдасы мен зиянын бірі білсе, енді бірі білмес. Кофені ішудің де белгілі бір мөлшері бар. Мына дүниелерді ескерейік.
Тәулігіне кофеиннің ұсынылатын максималды мөлшері бір килограмға 5-8 мг құрайды. Былайша айтқанда, ересек адам күніне 300-350 мг кофеин қабылдауы керек, 400 мг-нан аспауы қажет. 2015 жылы Еуропалық азық-түлік қауіпсіздігі басқармасы (EFSA) кофеинді күнделікті тұтыну 400 мг-нан аспауы керек деп ескертті. Бұл ересек адамға күніне 2-3 кесе кофе ішу жеткілікті екенін көрсетеді.
Пайдасы
Таңертең ішілген кофе көрсетілген мөлшерде тұтынылған жағдайда, өте пайдалы екенін көрсететін зерттеулер бар. Кофе антиоксиданттарға бай. Ол өт тастары, Паркинсон ауруы, 2 типті қант диабеті сияқты аурулардың алдын алатыны белгілі. Кофенің артықшылықтарының бірі тістің бұзылуының алдын алады және бас ауруын азайтады. Кофе Альцгеймер ауруы мен деменция қаупін төмендететіні белгілі.
Оның құрамындағы пайдалы компоненттердің арқасында жалпы денсаулықты жақсартуға көмектесетін кофе әсіресе психикалық және көптеген аурудан қорғауда өте тиімді. Сергектік пен энергия деңгейін көтереді. Кофе дәндерінде кездесетін хинин деп аталатын антиоксидант ауруды жояды. Сонымен қатар хинин қандағы қант деңгейін реттеуге мүмкіндік беретін магниймен бірдей әсерге ие. Кофенің антиоксиданттық қасиеттері бар екендігі кофені шамадан тыс тұтыну керек дегенді білдірмейді.
Кофенің зияны
Кофе пайдалы тағам болғанымен, оны белгілі бір аурулары бар немесе дәрі-дәрмектерді қабылдайтын адамдар тұтынуы, сондай-ақ сау адамдардың шамадан тыс тұтынуы кейбір кемшіліктерге әкелуі мүмкін. Кофе ішу жүрек соғуына, әсіресе қан қысымы бар адамдарға кері ықпал етеді. Қан қысымы бар адамдарға кофені тұтыну қан қысымының жоғарылауына әкелуі мүмкін. Күніне 5 кеседен астам кофе тұтыну сүйек резорбциясына әкелуі мүмкін деген ғылыми зерттеулер бар. Тағы да, кофені шамадан тыс тұтыну ұйқысыздық, ашуланшақтық және сезімталдық сияқты жағымсыз мәселелерге әкелуі мүмкін.
Анемиясы бар адамдардың кофені шамадан тыс тұтынуы ауруды ушықтырады. Мұндай адамдарға кофе ішуді дәрігермен кеңесу ұсынылады. Ал тұтынылған кезде оны бір шынаяқпен шектеңіз. Кофені таза күйінде немесе тек сүт қосылған кезде тұтыну ұсынылады. Құрамында кілегей, қантты сироп және дайын құрғақ сүт бар кофеде май мен қант мөлшері өте жоғары болғандықтан, пайдадасынан зияны көп.