Орталық коммуникациялар қызметінде өткен дөңгелек үстелде қазақстандық ғалымдар, ҚР Парламентінің депутаты және мемлекеттік органдардың өкілдері Қазақстандағы бірыңғай уақыт белдеуінің енгізу мәселесін талқылады, деп хабарлайды El.kz ақпарат агенттігі.
Өткен аптада қазақстандық ғалымдар мен сарапшылар Қазақстандағы уақытты есептеу мәселелері жөніндегі ведомствоаралық жұмыс тобының қорытынды отырысында елімізде бірыңғай уақыт белдеуін белгілеуді ұсынды.
Қазіргі уақытта Қазақстанда екі уақыт белдеуі UTC+5 және UTC+6 жұмыс істейді. Батыс өңірлерді қоспағанда, еліміздің көп бөлігі UTC+6 уақыт аймағына бағынады.
Алайда, ғалымдардың пікірінше, қазіргі UTC+6 уақыт белдеуі табиғи күн уақытына сәйкес келмейді, бұл биологиялық ырғақтар мен адам денсаулығына кері әсер етеді. Сарапшылар астана уақыты қолданылатын облыстар мен қалаларда сағат бір сағатқа (UTC+5) ауыстырылатын нұсқаны ұсынады. Осылайша, Қазақстанның барлық аумағы бойынша бірыңғай стандартты уақыт белгіленетін болады.
Мәжіліс депутаты Еркін Әбіл Астана, Алматы, Шымкент, Қостанай және басқа да облыстарда сағат тілі бір сағатқа артқа жылжитынын атап өтті.
Нәтижесінде біз бір сағаттан кейін, күн жарық болатын кезде оянамыз. Біз батыс облыстарға тиіспейміз, солай қалады, тек еліміздің шығыс бөлігі бір сағатқа артқа жылжиды. Жергілікті әкімдіктер жұмыс уақытын реттейтін болады, – деді депутат.
Қолданбалы хронобиология бойынша маман Болат Нұрхожаевтың айтуынша, ғылыми консенсус денсаулықты сақтау үшін күн уақытына барынша жақын тұрақты уақыт белдеулерін барынша тиімді пайдалану керектігін растайды. Осыны ескере отырып, барлық Қазақстан бойынша UTC+5 бірыңғай уақытына көшу ғылыми-зерттеу институттары мен ғалымдардың әріптестері қолдайтын ең оңтайлы шешім ретінде қарастырылады.
Сонымен қатар, ғалымдар халықаралық тәжірибеге талдау жасады. Мысалы, әлемнің 175 елінде бірыңғай уақыт белдеуі қолданылады. Тек 22 мемлекет бірнеше уақыт белдеуінде тұрады.
«Астана» медицина университетінің қалыпты физиология кафедрасының меңгерушісі Курейш Хамчиевтің пікірінше, уақыттың табиғи өтуінен озу созылмалы шаршау мен аурулардың пайда болуына ықпал етеді.
Десинхроноз, қазір көптеген өңірлерде болып жатқан нәрсе, яғни биологиялық ырғақтардың сәйкес келмеуі ұзақ мерзімді шаршаудың, депрессияның, ұйқысыздықтың және өнімділіктің төмендеуінің себебі болып табылады. Мұның бәрі жүрек-қан тамырлары, қатерлі ісік және басқа аурулардың даму қаупінің факторлары. Циркадиялық немесе биологиялық ырғақтар біздің өміріміздің ажырамас бөлігі болып табылады және бұл циркадиялық стрестерге қарсы тұру өте қиын. Сондықтан бүкіл республика халқының табиғи ырғағын синхронизациялау қажет, - деп атап өтті ол
Сарапшылар денсаулыққа жағымды әсер етумен қатар, Бірыңғай уақыт белдеуін енгізу елдің әртүрлі аймақтарының тұрғындары арасындағы уақытша айырмашылықтарды жеңуге мүмкіндік беретінін атап көрсетеді. Бұл көлік және басқа да коммуникацияларды үйлестіруді жақсартады, бизнес үшін қолайлы жағдай жасайды, сондай-ақ мемлекеттік органдар мен шұғыл қызметтер арасындағы өзара іс-қимылды күшейтеді.
Анықтамалық:
Жұмыс тобы осы жылдың ақпан айында қазақстандықтардың неғұрлым қолайлы уақыт белдеуіне көшу туралы бірнеше рет өтініштеріне байланысты құрылды. Жыл бойы қазақстандық ғалымдар мен түрлі салалардың сарапшылары Қазақстан аумағында бірыңғай уақыт белдеуін белгілеу мәселесін зерттеді.
Жұмыс тобының құрамына «Ф.Г. Фесенков атындағы астрофизика институты», «Генетика және физиология институты», «География және су қауіпсіздігі институты», « М.А. Айтқожин атындағы молекулярлық биология және биохимия институты», «Қазақ онкология және радиология ғылыми-зерттеу институты» ғалымдары, сондай-ақ сарапшылар, қоғам қайраткерлері, ҚР Парламентінің депутаттары және мемлекеттік органдардың өкілдері кірді.