Маңғыстау облысындағы бірқатар өндірістік компаниялар пайдаланып отырған кен орындарының жалпы ахуалы туралы өңірдің экология департаментінің мамандары тұрақты қадағалап, мәселені жіті назарда ұстап отыр, деп хабарлайды El.kz ақпарат агенттігі.
Мәселен, Ақтау қаласы әкімдігінің 2007 жылғы 7 желтоқсандағы №1605 қаулысына сәйкес Қаракөл көлінің жер учаскесін уақытша өтеулі жер пайдалану (жалға алу) құқығы "Маңғыстау атом энергетикалық комбинаты-Қазатомөнеркәсіп" ЖШС 2056 жылғы 7 желтоқсанға дейінгі мерзімге берілді.
"Қаракөл" көлі-"МАЭК-Қазатомөнеркәсіп" ЖШС кәсіпорнының сарқынды сулары есебінен пайда болған кең ағыны бар таяз су.
Ақтау қаласынан оңтүстік-шығысқа қарай 10 км жерде. Ол Каспий теңізінің шығыс жағалауында орналасқан. Ұзындығы 10-12 км, ені 1,5-2 км. ауданы 5000 гектардан асады. тереңдігі 1 м-ге дейін. көлдегі су таза, жылы болғандықтан, көлде балықтар, шаяндар мен микроорганизмдер, сондай-ақ әртүрлі құстар мекендейді. Осыған байланысты," Қаракөл " Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2015 жылғы 24 сәуірдегі № 18-03/369 бұйрығымен бекітілген Республикалық маңызы бар сулы-батпақты жерлер тізіліміне енгізілді."Ерекше қорғалатын табиғи аумақтар туралы" Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – заң) 17-бабының 1-тармағына сәйкес мемлекеттік табиғи қаумалдардың заңды тұлға мәртебесі болмайды және мемлекеттің қорғауында болады.
Осыған байланысты, "Қарақия Қаракөл" қорығы күзет жұмыстарын жүргізу үшін ҚР Экология және табиғи ресурстар министрлігінің "Үстірт" мемлекеттік табиғи қорығына бекітілген.
Ағымдағы жылдың 8 қаңтарында Маңғыстау облысы бойынша экология департаментіне (бұдан әрі-Департамент) "Rixos Water World Aktau" қонақ үйіне қатысты Департаменттің осы факті негізінде "Rixos Water World Aktau"қонақ үйінің тарапынан" Rixos Water World Aktau " қонақ үйі тарапынан әлеуметтік желілерде таратылатын бейнежазба бойынша Табига орта қауымдастығы кеңесінің төрағасы А. Қозыбақовтан өтініш келіп түсті жоспардан тыс тексеру тағайындалды.
Тексеру нәтижелері бойынша AKTAU Tourism City Ltd чек ф-ла тарапынан экологиялық заңнаманың талаптары сақталмағаны анықталды. Осылайша, Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы Кодексінің 331-бабының 2-бөлігінде және 328-бабының 1-бөлігінде көзделген әкімшілік істер қозғалды- 2 078 663 (232 663 + 1 846 000) теңге).
Бұдан басқа, Департамент рұқсат етілген нормативтерге сәйкес ластаушы заттардың шекті рұқсат етілген шоғырлануын немесе қалалық кәріз желілеріне сарқынды суларды бұруды тазарту дәрежесін жеткізгенге дейін Қаракөл көліне сарқынды суларды ағызуды тоқтата тұру қажеттілігімен бұзушылықтарды жою туралы нұсқама енгізді.
Қазіргі уақытта бұйрық орындалды. Құбыр бөлшектелген, ағынды сулар қалалық канализацияға қосылған. Жетібай кен орны Маңғыстау облысындағы, Маңғышлақ түбегіндегі ірі мұнай-газ конденсатты кен орны. Оңтүстік Маңғыстау мұнай-газ облысына жатады. Өндіру орталығы - Ақтау қаласы. Солтүстікке қарай 20 км жерде Айрантақыр мұнай кен орны орналасқан.
Жетібай кен орны 1961 жылы 5 шілдеде ашылды, ал 1967 жылы № 6 ұңғымадан алғашқы Маңғыстау мұнайы алынды.
Ауқымды игеру 1969 жылы басталды. 1,7 — 2,4 км тереңдіктегі кен орындары. ұңғымалардың бастапқы дебиті тәулігіне 2 — 130 тонна. Мұнайдың тығыздығы 0,85-0,86 г / см?. Жетібай майы жеңіл және орташа тығыздығы 830-870 кг/м?, шайырлы 4,53-15,5%, Жоғары парафинді 17,2-25 %, аз күкіртті 0,2-0,28 %. Асфальтендердің мөлшері 0,9-дан 3,4% - ға дейін.
Кен орны игерудің соңғы сатысында. Мұнай өндіруді ұлғайту үшін әртүрлі технологиялар қолданылады, мысалы, ГРП, әртүрлі СҚО және ЭКВ және т.б. мұнайдың геологиялық қоры 345 млн тоннаны, мұнайдың қалдық қоры 68 млн тоннаны құрайды.
Қазіргі уақытта кен орнын қазақтың "Маңғыстаумұнайгаз" ААҚ мұнай компаниясы және оның Жетібаймұнайгаз ӨБ игеруде. Қоршаған ортаны қорғау саласындағы ынтымақтастық туралы Меморандумды орындау бойынша Қазақстан Республикасының экология, геология және табиғи ресурстар министрлігі "Қаражанбасмұнай" АҚ, "Өзенмұнайгаз" АҚ және "Маңғыстаумұнайгаз" АҚ компанияларымен бірлесіп, "ҚазМұнайГаз" ҰК АҚ қамқорлығымен қоршаған ортаны қорғау саласындағы ынтымақтастық туралы 2019 жылғы 6 тамыздағы № 464-57 Меморандум (бұдан әрі – Меморандум) жасасты.
Құқықтық құжатқа сәйкес компаниялар 2019-2024 жылдар аралығында 2 587,5 мың м3 (КБМ – 342,5 мың м3) көлемінде мұнай қалдықтарын кәдеге жарату жөніндегі жұмыстарды жүргізу туралы міндеттемелер алды., ОМГ - 1 362,0 мың м3. және ММГ-880,0 мың м3.) өзінің келісімшарттық аумақтарында орналасқан.
Қазіргі уақытта Меморандумға сәйкес кәсіпорындар 2587,5 мың м3 қалдықтан 2155,705 мың м3 қалдықты қайта өңдеді. Оның ішінде КБМ – 268,998 мың м3, ММГ – 853,31 мың м3, ОМГ-1033,397 мың м3.
Бүгінгі таңда кәсіпорынның келісімшарттық аумақтарында 10 мердігер ұйым қалдықтарды қалпына келтіру бойынша өз қызметтерін көрсетеді. Маңғыстау облысы бойынша экология департаменті тарапынан меморандуммен қол қойылған міндеттемелердің орындалу барысы қатаң бақылауда.
"МАЭК" ЖШС Маңғыстау облысының тыныс-тіршілігі мен дамуын қамтамасыз ететін ірі көпсалалы кәсіпорын болып табылады. Маңғыстау облысы мен Ақтау қаласының өнеркәсіптік тұтынушыларын электр энергиясымен, жылу энергиясымен, ауыз сумен, техникалық және ыстық сумен қамтиды. "МАЭК" ЖШС - құрамына бірнеше негізгі бөлімшелер кіретін күрделі технологиялық кешен: – ЖЭО-1 (1962-1967 жылдары пайдалануға берілген), ЖЭО-2 (1968-1984 жылдары пайдалануға берілген), ЖЭО (1983-1990 жылдары пайдалануға берілген), ЖЭО (пайдалануға берілген), Жпдиптвс (пайдалануға берілген 1969-1989, 2008, 2014 ж.) БН-350 реактор қондырғысы 1972-1973 жылдары пайдалануға берілді. 1999 жылдан бастап пайдаланудан шығару күйінде. Негізгі міндеттеріне ядролық материалдарды сақтау кезінде ядролық қауіпсіздікті қамтамасыз ету, бекітілген ғимараттар мен құрылыстарды пайдалану, уақтылы қызмет көрсету және ағымдағы және күрделі жөндеулер жүргізу, радиациялық қауіпсіздік, өрт қауіпсіздігі талаптарын қамтамасыз ету, жұмыста қалған жүйелерді пайдалану және жүргізу кезіндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік.
БН-350 РУ пайдаланудан шығару жөніндегі жұмыстар бойынша ҚР ЭМ АЭХА және Каеник талаптарының есепке алу және бақылау бойынша сақталуын қамтамасыз ету, ядролық материалдармен, ИИИ және РАО, негізгі функциялары, қауіпсіз пайдалану, жөндеу, консервациялау, жұмыс жағдайында ұстау, пайдаланудағы жүйелер мен жабдықтар кіреді. БН-350 пайдаланудан шығару жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыру және сүйемелдеу. БН-350 Ру объектілерінде:
610 м3 радиоактивті натрий;
20 м3 натрий-калий қорытпасы;
1 752 м3 сұйық радиоактивті қалдықтар
7 276 тонна әртүрлі белсенділіктегі қатты радиоактивті қалдықтар. Кәсіпорын шығарындыларын бақылаудың автоматтандырылған жүйесі бойынша.
АСМ орнату қазандықтың бастапқы қондырғыларында жүзеге асырылады. Орнату әлі аяқталған жоқ. "МАЭК" ЖШС кезең-кезеңімен сипатталғандықтан және АБЖ орнату мерзімін ұзарту себебін көрсете отырып, жол картасы әзірленіп, Экологиялық реттеу және бақылау комитетіне жіберілгендіктен, көрсетілген мерзімдермен жол картасы келісілмеген. (қондырғыны орындаудың негізгі мерзімі: 01.01.2023 ж.).
Әкімшілік құқық бұзушылық туралы Кодекске сәйкес АЖМ енгізбеу салдары 1200 айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде айыппұл салуға және экологиялық рұқсаттың қолданылуын тоқтата тұруға әкеп соғады. Мәселен, Департамент осы мәселе бойынша жоспардан тыс тексеру жүргізді. Тексеру нәтижелері бойынша ЖШС әкімшілік жауапкершілікке тартылды және Департаментпен 31.12.2024 жылға дейін АЖМ орнату қажеттілігі туралы нұсқама енгізілді.
Қоршаған ортаны қорғау саласындағы ынтымақтастық туралы Меморандумды орындау бойынша Қазақстан Республикасының экология, геология және табиғи ресурстар министрлігі "Қаражанбасмұнай" АҚ, "Өзенмұнайгаз" АҚ және "Маңғыстаумұнайгаз" АҚ компанияларымен бірлесіп, "ҚазМұнайГаз" ҰК АҚ қамқорлығымен қоршаған ортаны қорғау саласындағы ынтымақтастық туралы 2019 жылғы 6 тамыздағы № 464-57 Меморандум (бұдан әрі – Меморандум) жасасты.
Құқықтық құжатқа сәйкес компаниялар 2019-2024 жылдар аралығында 2 587,5 мың м3 (КБМ – 342,5 мың м3) көлемінде мұнай қалдықтарын кәдеге жарату жөніндегі жұмыстарды жүргізу туралы міндеттемелер алды., ОМГ - 1 362,0 мың м3. және ММГ-880,0 мың м3.) өзінің келісімшарттық аумақтарында орналасқан.
Қазіргі уақытта Меморандумға сәйкес кәсіпорындар 2587,5 мың м3 қалдықтан 2155,705 мың м3 қалдықты қайта өңдеді. Оның ішінде КБМ – 268,998 мың м3, ММГ – 853,31 мың м3, ОМГ-1033,397 мың м3.
Бүгінгі таңда кәсіпорынның келісімшарттық аумақтарында 10 мердігер ұйым қалдықтарды қалпына келтіру бойынша өз қызметтерін көрсетеді.
Қаражанбасмұнай:
2021 - "Нұрасстройтранспорт"ЖШС
2022 - "Нұрасстройтранспорт" ЖШС, "Экостандарт КЗ" ЖШС
2023 - "Нұрасстройтранспорт" ЖШС, "техникалық жәрдемдесу корпорациясы" ЖШС,"ЭКОСПЕЦТЕХ" ЖШС
2024 - "Нұрасстройтранспорт"ЖШС
Маңғыстаумұнайгаз:
2020 - "West Dala"ЖШС
2021-2022-ЖШС "Экостандарт.KZ","CleanFieldKazakhstan" ЖШС
2023 - "CleanFieldKazakhstan" ЖШС, "West Dala" ЖШС, "ECO-Operating" ЖШС құрамындағы Консорциум "ECSAD"ЖШС-мен бірлесіп
2024 - "CleanFieldKazakhstan"ЖШС
Өзенмұнайгаз:
2019-2021 - "Таза Су" ЖШС, "АҚ" ИХН.А. Б. Бектұрова""
2022-2024 - "Таза Су" ЖШС, "АҚ "ИХН.А. Б. Бектұрова"", "ECSAD" ЖШС
Маңғыстау облысы бойынша экология департаменті тарапынан меморандуммен қол қойылған міндеттемелердің орындалу барысы қатаң бақылауда.
Маңғыстау ауданының орталығы Шетпе ауылының тұрғындары үшін негізгі экологиялық проблемалардың бірі-қиыршық тас өндіретін карьерлерден шыққан өнеркәсіптік шаң мәселе тудырады. Атап айтқанда, облыстық жер қатынастары басқармасының мәліметінше, 30 Карьер болған:
Оның 24-і Шетпе елді мекенінің маңында орналасқан.
- 2020-2023 жж. қиыршық тас өндіруге арналған 5 карьердің лицензиялары қайтарылды.
Нәтижесінде тек 25 Карьер қалды (оның ішінде: Шетпе ауылының аумағында 19 карьер бар)
2023 жылы экология және табиғи ресурстар министрі Е. Н. Нысанбаевтың тапсырмасына және Жаңаөзен қаласының депутаты Г. У. Байжановтың Маңғыстау ауданы мен Жаңаөзен қаласына штат бірлігін бөлу туралы өтінішіне сәйкес 2 мемлекеттік инспектор бекітілді.
Мәселен, Шетпе кентінде 01.04.2024 жылдан 30.04.2024 жыл аралығында Маңғыстау облысы бойынша мемлекеттік экологиялық инспектор іссапарға жіберілді
Сапар барысында Шетпе ауылының маңындағы карьерлерді зерттеу кезінде бірқатар проблемалар анықталды.
Талдау көрсеткендей, шаң негізінен тасымалдау кезінде пайда болады. Сондықтан бұл мәселе кешенді шешімді қажет етеді.
Шетптегі шаңды басу проблемалары:
1) карьерлер өндірісіндегі технологиялық процесс бойынша учаскелерді суару қажет;
2) Шетпедегі Карьер жырасы бойынша жолды асфальттау арқылы шаңды 70-80% басу;
3) сондай-ақ Карьер аумағында техниканы тексеру бекетін орнату, бұл арнайы техниканың шикізатпен толып кетуін бақылауға және нормативтен тыс эмиссиялардың пайда болуын болдырмауға мүмкіндік береді;
4) Шетпе елді мекенінің аумағынан ауадағы ластаушы заттарды бақылау үшін Қазгидромет станциясын орнату.
Осы мақсаттар үшін жергілікті атқарушы органға:
* * Шетпе ауылының айналасында жер қойнауын пайдалануға келісімшарттар (лицензиялар) жасасуды шектеу және жер қойнауын пайдаланушылармен бірлесіп қатты жабыны бар карьераішілік автожолдар салуды қамтамасыз ету;
* Жарылыс жұмыстарын жарылыс толқынының қуатын және оның тұрғын үйлерден сейсмикалық қауіпсіз қашықтығын ескере отырып жүргізу;
* Қолайсыз метеорологиялық жағдайлар кезінде жарылыс жұмыстарын жүргізбеу және желдің бағытын ескеру;
* Жергілікті атқарушы органдардың келісімімен санитариялық қорғау аймақтарының шекараларында көгалдандыру жұмыстарын жүргізу мүмкін болмаған жағдайда, жер қойнауын пайдаланушылардың карьерлер аумағының 40% - дан астамын көгалдандыру бөлігінде санитариялық-эпидемиологиялық талаптарды орындауын қамтамасыз ету.Сондай-ақ, Жаңаөзен қаласы бойынша инспектор Тарихи мұнай қалдықтарын жою туралы меморандумның орындалуы бойынша көшпелі тексерулерді жүзеге асырады.
Инспекторлар қажеттілігіне қарай осы елді мекендердің кәсіпорындарының экологиялық заңнама талаптарын сақтауын қамтамасыз ету үшін жоғарыда аталған аудандарға шығуды жүзеге асыратын болады.
"ҚазАзот" АҚ 2005 жылғы 16 қарашада Каспий маңы тау-кен металлургия комбинатының химиялық кешені базасында негізгі қызмет түрі – сусыз сұйытылған аммиак, әлсіз азот қышқылы, аммиак селитрасы М аммоний сульфатын өндіру болып табылады.
Қазақстан Республикасының 02.01.21 ж. №400-VI ҚРЗ Экологиялық Кодексінің 294-бабының талаптарына сәйкес 2023 ж. Желтоқсанда "ҚазАзот" АҚ газ-поршенді электр станциясының төрт пайдаланылған құбырларында mir ft ENVEA мультигазды анализаторлар базасында эмиссиялардың үздіксіз мониторингі жүйесін жобалау, сатып алу, монтаждау және пайдалануға беру бойынша жұмыстарды орындады . Жиырма минут ішінде орташа NO, NO2, CO, SO2, CH2O, CO2, CH4, N2O концентрациясы, шығатын газдардың температурасы, артық қысым, ылғалдылық, шығатын газдардың ағынының жылдамдығы және ағымдағы уақыт үздіксіз бақылауға жатады. Бұл жобаны іске асыру нақты уақыт режимінде ластанудың стационарлық көздеріндегі эмиссиялардың үздіксіз мониторингін қамтамасыз етуге, атмосфералық ауаға және парниктік газдарға ластаушы заттардың нақты шығарындыларын бағалауға, сенімді деректерді қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органның бірыңғай жүйесіне беруді қамтамасыз етуге мүмкіндік берді.
Экология, геология және табиғи ресурстар министрі бекіткен "Маңғыстау облысының экологиялық проблемаларын кешенді шешу жөніндегі Жол картасына" сәйкес "ҚазАзот" АҚ кәсіпорынның санитарлық-қорғау аймағының шекарасында cairnet Envea ауа мониторингінің екі шағын станциясын жобалау, сатып алу, монтаждау және пайдалануға беру бойынша бастамашылық танытып, жұмыстарды орындады, үздіксіз мониторингке жатады H2S, NH3, CO, NO2, SO2, RM 2,5, RM10 концентрациясы, температура, салыстырмалы ылғалдылық, қысым. Жобаны іске асыру кәсіпорынның санитарлық-қорғау аймағының шекарасында атмосфералық ауаның үздіксіз мониторингін қамтамасыз етуге, атмосфераға ластаушы заттардың нормативтен тыс шығарылу қаупін азайтуға, Маңғыстау облысының экожүйелеріне техногендік жүктемені азайтуға мүмкіндік берді.
Ақтау қаласындағы "CASPI Bitum"БК" ЖШС Президенттің Қаражанбас кен орнының шикізат базасында жол битумдарын өндіруді ұйымдастыру туралы тапсырмасы шеңберінде ҚР мұнай-химия өнеркәсібін дамытудың 2008-2013 жылдарға арналған бағдарламасына сәйкес салынды. Жобаны іске асыру ҚР Үдемелі индустриялық-инновациялық даму жөніндегі 2010-2014 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасына сәйкес өтті. Зауытты пайдалануға беру күні 2013 жылғы 12 желтоқсан, толық қуатқа шығару 2014 жылғы наурызда жүзеге асырылды. Географиялық тұрғыдан зауыт Каспий теңізінің шығыс жағалауының орта бөлігінде, әкімшілік жағынан Маңғыстау облысында, Ақтау қаласының өнеркәсіптік аймағында орналасқан. Су қорғау аймағынан тыс жерде орналасқан. Каспий теңізінің жағалау сызығынан оңтүстік-батысқа қарай зауыт аумағының ортасына дейінгі қашықтық-8 км. зауыттың жалпы алып жатқан ауданы 57,04 га құрайды.
2016 жылдан бастап нақты уақыт режимінде өндірістік экологиялық мониторингтің автоматтандырылған станцияларын орнатуды қамтамасыз ету бойынша 1-санаттағы өнеркәсіптік кәсіпорындармен ДЭМО ынтымақтастығы туралы меморандум бойынша жұмыс жүргізілуде. Меморандумның мақсаты тараптардың экологиядағы ақпараттық – коммуникациялық технологиялардың нысаналы индикаторларын орындау және нақты уақыттағы кәсіпорын қызметінің қоршаған ортаға әсері туралы халықты хабардар ету үшін ерікті ынтымақтастығы болып табылады.
2022 жылғы 13 желтоқсанда 13.12.2022 жылғы №775021/2022/1 ""CASPI BITUM" БК ЖШС (экологиялық бекеттер) СҚА шекарасында қоршаған ортаға эмиссиялар мониторингінің автоматтандырылған жүйесін монтаждау және енгізу жөніндегі жұмыстар " ұзақ мерзімді шартын жасасты. Ағымдағы күнге ЖСҚ сәйкес санитарлық-қорғау аймағының үш нүктесінде эко бекеттерді орнату жоспарлануда:
1. Ақтау қаласына қарай бағыт (Батыс);
2. ҚазАзот, МАЭК (Оңтүстік)кәсіпорындарына бағыт;
3. Маңғышлақ кенті (Шығыс)қаласына қарай бағыт;
Ағымдағы күнге үш экологиялық бекет орнатылды:
- СҚА-ның Қазаот, МАЭК кәсіпорындарына қарай шекарасы және т. б. Оңтүстік бағыт. Координаттары 43.656439, 51.287923-қосылған, жұмыс істейді;
- СҚА-ның кәсіпорынның Шығыс жағындағы шекарасы. Координаттары 43.667761092989394, 51.29148874864933-қосылған, жұмыс істейді;
- СҚА шекарасы Ақтау қаласына қарай. Батыс бағыты. Координаттары 43.66689187876362, 51.26686330482886325-орнатылды, іске қосу-түсіру жұмыстары жүргізілуде, аяқталуы 2024 жылдың желтоқсан айының басында жоспарланған;
Экологиялық бақылау посты-бұл Блок-бокс, шхдхв 2.2 М.х 4м. х 3 м. ішінде орналасқан жабдықпен (газ анализаторлары, АЖО, тозаңдатқыштар, автоматика және т. б.). Қуат желісінің кернеуі 380 В, қуаты 15 кВт. Күкірт диоксиді, пыть, метан, көміртегі оксиді, азот оксиді, азот диоксиді, күкірт сутегі сияқты заттарды нақты уақыт режимінде бақылайды.
"Оралэнергострой" ЖШС Жетібай кенті әкімінің 02.09.2009 жылғы № 113 шешімінің негізінде мұнай өнімдерінің қалдықтарын қайта өңдеу және Жетібай кенті жерлерінен жол құрылыс материалдарын дайындау үшін ауданы 6,0790 га жер учаскесін 49 жылға жалға берді. Жетібай ауылының жанынан мұнай қалдықтарын жоюмен "Оралэнергострой" ЖШС айналысты. 8000 тонна мұнай қалдықтары қайта өңделді.
Шарттық міндеттемелерді тиісінше орындамағаны және қоршаған ортаға елеулі зиян келтіргені үшін "Қарақия аудандық жер қатынастары бөлімі" ММ "Оралэнергострой" ЖШС-на Маңғыстау облысы бойынша мамандандырылған ауданаралық экономикалық сотына шешімнің күшін жою және жалдау шартын жарамсыз деп тану туралы талап арыз берді. Талап арыз соттың 09.10.2014 жылғы шешімімен қанағаттандырылды.
Сондай-ақ Маңғыстау облысы бойынша Мамандандырылған ауданаралық экономикалық сотының 06.02.2017 жылғы шешімімен "Уралэнергострой" ЖШС қоршаған ортаға келтірілген зиян үшін 651 681 600 теңге сомасына залал келтірді.
Қарақия ауданы әкімінің аппаратымен Маңғыстау облысы бойынша мамандандырылған ауданаралық экономикалық сотына Жетібай ауылындағы "Уралэнергострой" ЖШС заңсыз алып жатқан 6,0790 га жер учаскесінде салынған құрылыстарды бұзу туралы, сондай-ақ жер учаскесін төгілген мұнай өнімдерінің қалдықтарынан тазарту міндетін босату туралы талап арыз берілді. Сот талабы соттың 23.10.2017 жылғы шешімімен қанағаттандырылды. Шешім 28.11.2017 заңды күшіне енді және орындау үшін облыстық жеке сот орындаушылар Палатасына жіберілді.
Алайда, 15.11.2018 ж. "Уралэнергострой" ЖШС-не қатысты 23.10.2017 ж. шығарылған соттың кеш шешімі атқару парағын (сот шешімдері, ұйғарымдары, қаулылары) өндіріп алу мүмкін болмауына байланысты кері қайтарылды.
ҚР ЭК сәйкес, меншік иесі жоқ немесе меншік иесі анықталмаған қалдықтар сот шешімі бойынша иесіз деп танылады, содан кейін облыстың жергілікті атқарушы органы өз аумағында иесіз қалдықтарды анықтауға жауапты болады және осындай қалдықтардың бар екендігі туралы хабарлама алған сәттен бастап алты ай ішінде қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органды хабардар етуге және мұндай қалдықтар республикалық немесе коммуналдық меншікке сот арқылы келіп түсті.
Осыған байланысты, қазіргі уақытта Қарақия ауданының әкімдігі жоғарыда аталған қалдықтарды ТКШ бөлімінің балансына берді. Болашақта қолданыстағы заңнамаға сәйкес жергілікті атқарушы орган тарапынан тарату жұмысы ұйымдастырылатын болады.
"Ақтау теңіз порты" АЭА "Ақтау теңіз порты "арнайы экономикалық аймағын құру туралы"Қазақстан Республикасы Президентінің 2002 жылғы 26 сәуірдегі № 853 Жарлығы негізінде құрылды.
Құрудың негізгі мақсаттары:
- қолайлы инвестициялық ахуал құру және Экспорттық бағдарланған инвестициялық жобаларды іске асыру үшін отандық және шетелдік инвестицияларды тарту;
- импортты алмастыру үшін өңір экономикасы саласындағы заманауи өндірістер мен инновациялық технологияларды жедел дамыту;
- жаңа жұмыс орындарын құру және жергілікті кадрлардың біліктілік деңгейін арттыру.
"Ақтау теңіз порты" АЭА жалпы аумағы-2322,1719 гектар, 11 субаймақтан тұрады. Қолданылу мерзімі 2003-2028 жж.
"ҚазТрансОйл" АҚ "Ақтау" МҰТП-дағы Өмірзақ ауылындағы иіс шығарындылар көздерінің бірі су төгетін теміржол эстакадасы болып табылады.
Сонымен, мұнай өнімдерін айдау кезінде күкірттің өткір иісі пайда болады, бұл жақын маңдағы Өмірзақ ауылының тұрғындарын алаңдатады.
84 вагон-цистернаға арналған "Ақтау" МҰТЖ екі жақты төменгі ағызуы бар темір жол төгу эстакадасы, ҚСЖ мұнай төгу құрылғыларының 84 бірлігі.
Әлеуметтік шиеленісті ұлғайту қаупі бар болғандықтан, "ҚазТрансОйл" АҚ қазіргі уақытта шығарындыларды қосымша төмендету, иістерді басуды орнату және төгетін теміржол эстакадасында шығарындыларды ұстау үшін жобаны әзірлеу бойынша іс-шаралар жүргізілуде, бұл атмосфераға ластаушы заттардың шығарындыларын азайтуға және иісті жоюға мүмкіндік береді.