Дұрыс ұйықтап жүрсіз бе

12 Желтоқсан 2023, 17:00 3394

Дәрігерлер дұрыс ұйықтау денсаулық кепілі екенін айтады. Нормадан асыра ұйықтау да, ұйықтайтын уақытында ояу болу да ағзаға залалын тигізеді. Мәселен, ғалымдар 11 сағаттан көп ұйқы мен 7 сағатқа жетпейтін ұйқы өкпе фиброзына алып келетінін анықтаған. Ұйқыңыз қанып, энергияңыз күнге жетуі үшін не істеу керек? Ұйқысыздық пен ұйқышылдықтың зияны қандай? Оларды қалай емдеуге болады?

Ұйқысыздықтан қалай емделуге болады?

Түнде ұйқыңыз қашса, мынадай бірнеше кеңесті біле жүргеніңіз артық етпейді.

  1. Ұйықтар алдында бал қосылған жылы сүт ішіңіз. Бұл сиқырлы қоспа сіздің ұйқыңыздың сәбидікіндей бейқам болуына көмектеседі.
  2. Ұйқыға жатардың алдында таза ауада серуендеңіз. Серуен миыңызды тынықтырып, мазасыз ойлардан арылтады.
  3. Жалбыз бен түймедақ сияқты хош иісті шөптер қосылған ыстық ваннаға түсіңіз. Лаванда майын денеңізге жағып алсаңыз, әсері екі есе болады. Бірақ суды қатты ыстық етіп жібермеңіз. 37 градустан ыстық су сергектігіңізді төмендетіп, мазаңызды қашырады.
  4. Түймедақ пен жалбыз шайын ішіңіз. Шайды салқын күйінде ішу де пайдалы.
  5. Төсекке жатқаннан кейін бетіңізді ақ түсті матамен жауып қойыңыз немесе көзге арналған бетперде киіп ұйықтаңыз. Осылай көзге жарық түспегендіктен, тезірек ұйқыға кетуге болады.
  6. Сүйікті кітабыңызды оқыңыз. Өзіңіздің сүйікті авторыңызды 15 минут оқу тезірек ұйықтап кетуге айтарлықтай көмектеседі. Мәселен, көптеген Еуропа елдерінде азаматтар осындай пайдалы әдетті серік еткен.

Ұйқысыздыққа алып келетін зиянды әдеттер

Ұйқыны қашыратын зиянды әдеттер қандай?

  1. Төсекке жатқаннан кейін телефон немесе теледидар қарау

Телефонның көк түсті жарығы ұйқы үшін жауап беретін мелатонин гормонының бөлуін азайтады. Ал төсекте жатып теледидар көру ұйқы уақытының өтіп кетуіне алып келеді. Сондай-ақ шым-шытырық фильм немесе адам шошырлық жаңалықтар көру мазасыздыққа алып келеді.

  1. Ұйықтар алдында көп тамақ ішу

Ауыр тамақ жегеннен кейін асқазан түнімен оны қорыту үшін белсенді жұмыс жасайды. Мұндайда ұйықтау қиынға соғады. Жеңіл, тез қорытылып кететін тағам түрлерін тұтынуға болады. Алкоголь, кофе, шай ұйқыны қашырады.  

  1. Ұйықтар алдында спорттық жаттығу жасау

Спортпен айналысқаннан кейін ағза төрт сағат бойы белсенді жұмыс істейді. Бұл өз кезегінде ұйықтауға кедергі келтіреді.

Күндіз ұйқыңыз келсе, не істеу керек

Ілгеріде 11 сағаттан көп ұйқының зиян екенін айттық. Денсаулыққа зиянынан бөлек ұйқышылдық күні бойы маужырап, өмірдің көп бөлігін ұйқыға жұмсауға алып келеді. Күніңіз басталғаннан кейін де ұйқыңыз ашылмаса, көкөніс, жасұнық, жаңғақ жесеңіз, жеңуге көмектеседі.

Ұйқышылдықтан арылу үшін дұрыс тамақтану режимін сақтаған жөн. Түске дейін ақуыз бен көмірсуі көп тамақтарға орын беріп, түстен кейін құнарлылығы аз тамақтарды тұтыну қажет. Сондай-ақ түстен кейінгі уақытта жеңіл жаттығу жасау да артық етпейді. Тағы бір айта кететін маңызды жайт – тамақтың мөлшері. Таңғы, түскі, кешкі асқа 200-300 грамнан аспайтын тамақ ішкен дұрыс. Бірақ тамақпен бірге су, шай немесе кофе ішуден аулақ болыңыз. Бұл су түрлерін тамақтанып болғаннан кейін 40 минут өткенде ғана ішуге болады.

Дұрыс ұйқы режимінің маңызы мен пайдасы

Дәрігерлер сағат 23:00-ден таңғы 07:00-ге дейінгі ұйқы ең пайдалы екенін айтады. АҚШ ғалымдары зерттеу нәтижелері бойынша 8 сағат ұйықтаған студенттердің тест нәтижелері жоғары болған. Ал швед ғалымдары жасаған зерттеу бойынша аз ұйықтаған адамдарға қарағанда толық 8 сағат ұйықтайтындардың ұзағырақ өмір сүретіні анықталған. Бұл зерттеу 65 жастан асқандар арасында жүргізілген. Түнде тек 6 сағат ұйықтағаннан жағымсыз әдеттер пайда болады. Осының кесірінен бас ауруы, артық салмақ болады. Аз ұйқы зейінді төмендетеді. Әсіресе, көлік жүргізетін адамдарға қауіпті. Бірнеше секундқа ми жұмысы тоқтап қалады. Мұның салдары ауыр жағдайларға әкеліп соқтыруы мүмкін.

Ұйқыны реттеу арқылы денсаулыққа зор пайда әкелуге болады. Пайдалы кеңестеріміз кәдеңізге жарасын!

 

Отарбаева Бақытжан
Бөлісу: