Көпбілікті газ турбинасының қондырғысы

Көпбілікті газ турбинасының қондырғысы ГТҚ-ның көп білікті сүлбесінің ең қарапайымы болып, қос білікті епкін бөлінген, турбинаның төменгі қысымы деп, аталатын «блоктанбаған» қос білікті сүлбе. Бір білігіндегі, турбинаның негізгі мақсаты - ауаны сығу үшін қажетті қуатпен қамтамасыз ету. Мұны сығымдаушы турбина деп атайды. Сығымдаушы турбинасынан жұмыс атқарып шыққан газ, төменгі қысымды турбинаға 3 кіреді, оның айналдыру тоқ генераторын 5 жүргізуге арналған, қажетті дамыту қуаты. Себебі турбинаның екеуі де, бір бірімен бір. білікпен байланыспаған, онда, олар әр түрлі айналу жиілігінде, бір біріне бағынышсыз жұмыс атқарады. Сығымдаушы турбина, сығымдаушының берілген берілісін, қамтамасыз етуге арналған, қажетті айналу жиілігін дамытады. Еркін (қосалқы) турбина агрегатымен, айналдырылуына сәйкес, айналу жиілігін дамытады. Ауа, сығымдаушы 4-пен генераторға келіп кіреді, ал одан кейін, жану камерасына 2 түседі. Жүктемені кеміту кезінде, отынды жану камерасына беруін азайтуынан, сығымдаушы турбинаның айналу жиілігі төмендейді, онымен бірге, камераға келіп кіретін ауа мөлшері де кемиді. Сондықтан, жарым-жартылай жүктеме кезінде, турбина алдындағы газдың, жоғарғы температурасы, салыстырмалы үлкен диапазонда сақталуы мүмкін. Өте жоғарғы температура, қондырғының үнемділігін қамтамасыздандырады. Осы жақсы жағы, тұрақты қондырғының ерекше мәнін білдіреді, мұнда, газды - турбина, электр турбинасын тұрақты жиілікте айналдырады. Бірақта, электрлі генератормен үйлесуін, қаралып отырған сүлбеде қолдану шектелген, себебі, оның динамикалық сипаттамасының қолайсыздығымен ерекшеленеді. Оның білдірілуі сонда, жүктемені тез кеміту кезінде, айналу жиілігі және қозғалтқышты реттеу кезеңіндегі, температурасы да едәуір, төмендеуі мүмкін. Атап өтетін жәйт, блокталмаған турбиналарды, транспортты қондырғыларда қолдану болашағы өте зор. Басы артық турбинаның қозғалыстағы дөңгелегінің, тікелей механикалық берілісіне байланысты, айналу жиілігіне байланыссыз, сондықтан, қажетті тартушы көрсеткіштеріналу үшін тұрақты қуатын арттыру керек. Бұған жету үшін, сығымдаушы турбина, сығымдаушының үлкен берілісін қамтамасыздандырады, ол кезде, тартушы турбина ретінде, аз жиілікті айналуын дамытады немесе жүріске жол берілуі тиіс. Осы жағдайдағы, қозғалуы кезінде, аз жиілікті айналуындағы айналдырушы моментті қамтамасыздандырады.  

Көпбілікті газ турбинасының қондырғысы
ГТҚ-ның көп білікті сүлбесінің ең қарапайымы болып, қос білікті епкін бөлінген, турбинаның төменгі қысымы деп, аталатын «блоктанбаған» қос білікті сүлбе. Бір білігіндегі, турбинаның негізгі мақсаты - ауаны сығу үшін қажетті қуатпен қамтамасыз ету. Мұны сығымдаушы турбина деп атайды. Сығымдаушы турбинасынан жұмыс атқарып шыққан газ, төменгі қысымды турбинаға 3 кіреді, оның айналдыру тоқ генераторын 5 жүргізуге арналған, қажетті дамыту қуаты. Себебі турбинаның екеуі де, бір бірімен бір. білікпен байланыспаған, онда, олар әр түрлі айналу жиілігінде, бір біріне бағынышсыз жұмыс атқарады. Сығымдаушы турбина, сығымдаушының берілген берілісін, қамтамасыз етуге арналған, қажетті айналу жиілігін дамытады. Еркін (қосалқы) турбина агрегатымен, айналдырылуына сәйкес, айналу жиілігін дамытады. Ауа, сығымдаушы 4-пен генераторға келіп кіреді, ал одан кейін, жану камерасына 2 түседі.
Жүктемені кеміту кезінде, отынды жану камерасына беруін азайтуынан, сығымдаушы турбинаның айналу жиілігі төмендейді, онымен бірге, камераға келіп кіретін ауа мөлшері де кемиді. Сондықтан, жарым-жартылай жүктеме кезінде, турбина алдындағы газдың, жоғарғы температурасы, салыстырмалы үлкен диапазонда сақталуы мүмкін. Өте жоғарғы температура, қондырғының үнемділігін қамтамасыздандырады. Осы жақсы жағы, тұрақты қондырғының ерекше мәнін білдіреді, мұнда, газды - турбина, электр турбинасын тұрақты жиілікте айналдырады.
Бірақта, электрлі генератормен үйлесуін, қаралып отырған сүлбеде қолдану шектелген, себебі, оның динамикалық сипаттамасының қолайсыздығымен ерекшеленеді. Оның білдірілуі сонда, жүктемені тез кеміту кезінде, айналу жиілігі және қозғалтқышты реттеу кезеңіндегі, температурасы да едәуір, төмендеуі мүмкін.
Атап өтетін жәйт, блокталмаған турбиналарды, транспортты қондырғыларда қолдану болашағы өте зор. Басы артық турбинаның қозғалыстағы дөңгелегінің, тікелей механикалық берілісіне байланысты, айналу жиілігіне байланыссыз, сондықтан, қажетті тартушы көрсеткіштеріналу үшін тұрақты қуатын арттыру керек. Бұған жету үшін, сығымдаушы турбина, сығымдаушының үлкен берілісін қамтамасыздандырады, ол кезде, тартушы турбина ретінде, аз жиілікті айналуын дамытады немесе жүріске жол берілуі тиіс. Осы жағдайдағы, қозғалуы кезінде, аз жиілікті айналуындағы айналдырушы моментті қамтамасыздандырады.