2025 жылы еліміздің салық саясатын қандай өзгерістер күтіп тұр?
2025 жылы Қазақстанның салық саясатына бірқатар маңызды өзгеріс енгізілмек. Бұл өзгерістердің мақсаты – ел экономикасын дамыту, салық салу жүйесін тиімді ету және кәсіпкерлік ортаға қолайлы жағдай жасау. Сонымен қатар, әлеуметтік әділдік пен қаржылық тұрақтылықты қамтамасыз етуге бағытталған шаралар қолға алынады. Осыған орай, El.kz ақпараттық агенттігінің тілшісі биыл еліміздің салық саласындағы негізгі жаңалықтар мен өзгерістер туралы толық ақпарат ұсынып отыр.
2025 жылғы 1 қаңтардан бастап салық заңнамасында бірнеше өзгерістер күшіне енді. Олардың ішінде салықтар мен әлеуметтік аударымдар мөлшерлемесін көтеру туралы мәліметтер бар.
2025 жылдан бастап әлеуметтік аударымдардың мөлшерлемесі 3,5%-дан 5%-ға дейін артатын болады. Сондай-ақ, азаматтық-құқықтық шарттар (АҚШ) бойынша әлеуметтік аударымдар енгізіледі. Айта кету керек, олар салықты оңтайландыру үшін кеңінен қолданылған болатын.
2025 жылы әлеуметтік салық ставкасы 9,5%-дан 11%-ға дейін өседі. Жұмыс берушінің міндетті зейнетақы аударымдары 1,5%-дан 2,5%-ға дейін ұлғайтылады. Жұмысшылардың бірегей төлемі құрамындағы міндетті зейнетақы аударымдарының ставкасы 10,5%-ды, ал әлеуметтік аударымдар 18,9%-ды құрайды. 2025 жылғы 1 қаңтардан бастап бірегей төлемнің жалпы мөлшерлемесі қазіргі 21,5%-дан 23,8%-ға дейін артатын болады.
Салық төлеу әдістері
Қазақстанда салық төлеудің бірнеше әдісі бар:
Электронды төлемдер – Мемлекеттік кірістер комитетінің онлайн жүйелері арқылы салық төлеу. E-Salyq Azamat және eGov.kz платформалары арқылы төлеуге болады.
Банк арқылы төлем жасау – Банктер мен төлем жүйелері арқылы салықтарды қолма-қол немесе онлайн аударымдар арқылы төлеу.
Жеке кабинетті пайдалану – Салық төлеушілер Мемлекеттік кірістер комитетінің жеке кабинеті арқылы салық міндеттемелерін орындай алады.
Касса және терминал арқылы төлеу – Салық сомасын екінші деңгейлі банктердің кассалары немесе арнайы төлем терминалдары арқылы төлеу мүмкіндігі бар.
Еліміздің салық саясатындағы жаңа өзгерістер
Салық төлеу – әрбір азамат пен кәсіпкердің мемлекет алдындағы негізгі міндеттерінің бірі. Қазақстанда салық жүйесі тұрақты түрде жаңартылып, өзгерістер енгізіліп отырады. Соңғы уақытта жеке табыс салығы, депозиттен аударылған қаражат және айналым қаражаты бойынша көптеген сұрақ туындауда.
Корпоративтік табыс салығының өзгеруі
2025 жылдан бастап Қазақстанда корпоративтік табыс салығының ставкасы едәуір өзгеретін болады. Қазіргі таңда корпоративтік табыс салығының ставкасы 20% болса, жаңа салық кодексіне сәйкес ол 25%-ға дейін арттырылады деп күтілуде. Бұл өзгеріс, ең алдымен, ірі қаржылық құрылымдарға, оның ішінде екінші деңгейлі банктерге қатысты болады. Үкімет бұл шараны мемлекеттік бюджеттің кірісін арттыру және қаржылық тұрақтылықты қамтамасыз ету мақсатында қабылдап отыр.
Корпоративтік табыс салығының мөлшерін арттыру кәсіпорындардың инвестициялық белсенділігіне әсер етуі мүмкін. Сондықтан осы өзгерістердің жүзеге асуы кәсіпкерлер үшін бірқатар қиындық туғызуы ықтимал. Дегенмен, салықтың артуы банктердің және ірі компаниялардың әлеуметтік жауапкершілігін арттыруды көздейді. Бұл өз кезегінде қоғамдағы әлеуметтік әділеттілікті нығайтуға мүмкіндік береді.
Қосылған құн салығының (ҚҚС) өзгерісі
Қосымша құн салығы (ҚҚС) – мемлекеттік бюджет кірісінің маңызды көзі. 2025 жылы ҚҚС мөлшерлемесінің жоғарылауы жоспарланып отыр. Қазіргі таңда ҚҚС ставкасы 12% құраса, бұл көрсеткіштің біршама өсуі мүмкін. Бұл қадам мемлекет үшін экономикалық өсім мен кәсіпорындардың салықтық жүктемесін теңестіруге ықпал етуі қажет.
ҚҚС-тың ұлғаюы бизнестің салықтық ауыртпалығын арттырса, орта және кіші бизнеске жеңілдіктер беріледі. Олардың салық төлеу процедуралары жеңілдетіледі. Сондай-ақ, қымбат тауарлар мен қызметтерге салықтық жеңілдіктер жасалады. Бұл шараның басты мақсаты – мемлекеттік бюджетті нығайту және қаржы саласының тұрақтылығын қамтамасыз ету.
Салықтық әкімшілендіруді жетілдіру
Қазақстанда салықтық әкімшілендіру жүйесін жетілдіру үшін жаңа реформалар жүзеге асырылады. Оған салық декларацияларын тапсыру жүйесін цифрландыру, салық төлеушілердің ақпараттық жүйелерге қосылу мүмкіндігін кеңейту және салықтық тексерістерді оңтайландыру кіреді. Бұл реформалар салық төлеушілер үшін салықты төлеу процедурасын жеңілдетіп, сыбайлас жемқорлықты азайтуға бағытталған.
Сонымен қатар, салық төлеушілердің қателіктерін және ұрлықты болдырмау үшін салықтық бақылауды күшейту де жоспарланған. Бұл шаралар бизнесті жүргізу процесін айтарлықтай жеңілдетіп, салықтық жүйенің тиімділігін арттыруға септігін тигізеді.
Экологиялық салықтардың енгізілуі
Экология мәселесі әлемдік деңгейде өзекті болып отырғандықтан, Қазақстан да экологиялық салықтарды енгізу және оны дамыту бойынша қадамдар жасай бастады. 2025 жылы экологиялық салықтардың жүйесі кеңейтілмек. Атап айтқанда, қоршаған ортаға зиянды әсері бар өндіріс орындарынан алынатын салық мөлшерлері өседі.
Бұл шара еліміздің экологиялық жағдайын жақсартуға, табиғи ресурстарды қорғауға бағытталған. Сонымен қатар кәсіпорындар қоршаған ортаға зиян келтірмеу үшін жасыл технологияларға инвестиция салуға ынталандырылады. Экологиялық салықтардың артуы экологиялық таза өндірістерді дамытуға септігін тигізіп, еліміздің тұрақты дамуына ықпал етуі тиіс.
Әлеуметтік бағыттағы салық реформалары
2025 жылы салық жүйесінің әлеуметтік әділеттілігін қамтамасыз ету үшін бірқатар өзгеріс енгізіледі. Мемлекет әлеуметтік жеңілдіктер мен қолдау шараларына бағытталған салық саясатын ұстанатын болады. Бұл шаралар көпбалалы отбасыларға, аз қамтылған азаматтарға, мүгедектерге және зейнеткерлерге қатысты салықтық жеңілдіктерді қамтиды.
Жалпы, әлеуметтік жауапкершілікті арттыру мақсатында кәсіпорындар мен жеке тұлғаларға өз қызметкерлерін медициналық сақтандыруға және білім беру жүйесіне инвестиция салуға ынталандыратын салықтық жеңілдіктер енгізіледі. Бұл қадамдар білім мен денсаулық сақтау саласындағы инвестициялар көлемін ұлғайтуға және халықтың әлеуметтік әл-ауқатын жақсартуға бағытталған.
Жеке тұлғалардың салықтық жүйесін оңтайландыру
Жеке тұлғалар үшін салықтық жүйені жеңілдету бойынша да қадамдар жасалатын болады. Жеке табыс салығы 10% деңгейінде болса, оны төлеу тәртібі жеңілдетіліп, декларациялау процесі минимизацияланады. Сондай-ақ, кейбір әлеуметтік санаттарға салықтан босату немесе жеңілдіктер енгізу көзделіп отыр.
2025 жылдан бастап жеке кәсіпкерлер мен шағын бизнес өкілдері үшін салықтық есептілік жүйесін оңтайландыру жоспарлануда. Бұл олардың салықтық жүктемесін жеңілдетіп, бизнестің дамуына қолайлы жағдай туғызады.
2025 жылы Қазақстанның салық саясатының жаңартылған жүйесі еліміздің экономикалық дамуына ықпал ететін және әлеуметтік әділдікті қамтамасыз ететін шаралармен толықтырылады. Бұл өзгерістердің басты мақсаты – мемлекеттік бюджет кірістерін арттыру, бизнесті қолдау, экологияны қорғау және халықтың әлеуметтік әл-ауқатын жақсарту. Жаңашылдықтар салық жүйесінің тиімділігін арттырып, кәсіпкерлер мен азаматтар үшін оңтайлы жағдайлар қалыптастыруға бағытталған. Бұл өзгерістер экономикада тұрақтылық пен даму қамтамасыз етіп, салық саласындағы әділдікке қол жеткізуге мүмкіндік береді.
Депозиттен алынған ақша және айналым қаражаты
Көптеген азамат депозиттен алынған қаражат пен айналым қаражатының айырмашылығын шатастырады. Мұнда басты айырмашылықты түсіну қажет:
- Депозиттен алынған ақша – егер бұл сіздің жеке жинағыңыз болса және сіз оны өз шотыңызға аударсаңыз, ол салық салынатын табысқа жатпайды. Бірақ депозиттік сыйақыға салық салынады.
- Айналым қаражаты – егер сіз кәсіпкерлік қызметпен айналыссаңыз және бұл қаражат бизнесіңіз үшін пайдаланылса, онда ол табыс ретінде қарастырылып, салық төлеу міндеттемесі туындауы мүмкін.
Қандай жағдайда салық төлеу керек?
Салық міндеттемелері азаматтың табыс көзіне және қызмет түріне байланысты анықталады. Төменде негізгі жағдайларды қарастырайық:
- Еңбекақы алу
- Егер ресми түрде жұмыс істесеңіз, жұмыс беруші жалақыңыздан 10% мөлшерінде жеке табыс салығын ұстап, мемлекетке аударады.
- Жеке кәсіпкерлік немесе фриланс қызметі
- Жеке кәсіпкер ретінде тіркелген болсаңыз, онда салық төлеу тәртібі салық режиміңізге байланысты болады.
- Фрилансерлер мен өзін-өзі жұмыспен қамтыған азаматтар өз табыстарынан міндетті әлеуметтік төлемдер мен жеке табыс салығын төлеуі керек.
- Мүлік пен көлікті сату
- Егер жылжымайтын мүлікті немесе көлік құралын сатып, одан пайда тапсаңыз, табыс салығы төленуі қажет.
- Егер сатылған мүлік меншік иесінде 1 жылдан астам уақыт болған болса, онда ол салықтан босатылады.
- Дивидендтер мен инвестициялық табыс
- Акциялардан немесе басқа инвестициялық құралдардан алынған дивидендтерге 5-10% мөлшерінде салық салынады.
- Егер инвестициялық пайда белгілі бір шекті деңгейден асып кетсе, қосымша салықтық міндеттемелер туындайды.
- Жалға беру қызметі. Егер пәтеріңізді немесе коммерциялық мүлікті жалға берсеңіз, онда алған табыстан жеке табыс салығын төлеуіңіз керек.
Қазақстанда салық жүйесі үнемі өзгеріп, жаңартылып отырады. Сол себепті әрбір азамат өз салықтық міндеттемелерін дұрыс түсінуі және заңнаманы қадағалап отыруы қажет. Егер салық төлеу бойынша күмәнді мәселелер болса, кәсіби қаржыгерлер мен салық органдарына жүгіну ұсынылады. Себебі қаржылық сауаттылық табысыңызды заңды түрде қорғаудың және мүмкін болатын айыппұлдардан сақтанудың ең тиімді жолы болып табылады.
Қысқа да нұсқа. Жазылыңыз telegram - ға